علت رشد بازارهای مالی

همایون دارابی‪-‬ بازارهای سرمایه گذاری در ایران شامل 6 بازار است که دربرگیرنده بانک و اوراق ، بورس ، ارز ، طلا وسکه ، خودرو و املاک و مستغلات هستند، که این بازارها همواره در حال نوسان و حرکت از جذابیت به سمت رکود و برعکس هستند. در واقع هر بازار دارای چرخه ای از رکود و رونق است که می‌تواند این چرخه‌ها کوتاه مدت و یا بلند مدت باشد. در حال حاضر در فضای اقتصاد کشور بازار بورس در اوج رونق قرار داشته و بازارهای ارز و طلا و املاک و خودرو نیز درجه‌های مختلفی از رکود را تجربه می‌کنند منظور از درجه‌های مختلف رکود این است که بازارها ممکن است مدت کوتاهی از ورود به فازا رکود تا پایان دوره رکود را تجربه کنند.به عنوان نمونه بازار املاک در سال 97 وارد یک دوره رونق شدید شده تا اوایل تابستان امسال در این دوره رونق بوده و اینک در فاز رکودی ناشی از کاهش میزان معاملات قرار دارد که البته نشانه‌هایی از امکان کاهش این رکود به چشم می‌خورد.
اما در حال حاضر چیزی که در بازار ارز مشاهده می‌کنیم که باعث واکنش بازار طلا و سکه نیز شده است، افزایش قیمتها به خاطر پایان سال میلادی است. به عبارتی هر ساله بین ماه‌های آذر و دی، ما شاهد رشد قیمت ارز هستیم. در برخی سالها مانند سال 96 رشد قیمتی ارز در این مقطع زمانی از کنترل خارج شد به طوری که با تشکیل صفهای خرید مقابل صرافی‌ها وافزایش قیمتها شاهد افت سنگین ارزش پول ملی بودیم که البته امسال این مسئله در حال کنترل است. لذا می‌توان با اطمینان نسبی بیان کرد که اگر بازار ارز رشد قیمتها را دارد، به خاطر تقاضای پایان سال میلادی است که با پایان این تقاضا باید دید مسائل سیاسی چه تاثیری براین بازار می‌گذارد. در حوزه مسائل سیاسی ما شاهد کاهش درگیری‌های لفظی و برخوردهای تهران- واشنگتن هستیم و در همین حال موضوع ناآرامی‌های داخلی و ناآرامی‌های عراق نیز در بازار ارز موثر است.
در خصوص بازار سهام نیز باید گفت این بازار از ابتدای سال 98 رشد خوبی را داشته است. این بازار در مهرماه در حال استراحت بود که پس از دوره ای سه هفته‌ای باز شاهد رشد این بازار هستیم. باید گفت بخشی از این امر به خاطر رکود بازارهای موازی و افزایش نقدینگی در اقتصاد کشور است که در اکثر بازارها منجر به رشد تورمی‌شده است. از آنجایی که تعداد بازارهای سرمایه‌گذاری محدود است، سرمایه‌گذاران با توجه به شرایط سایر بازارها به سمت بازار بورس کشیده شدند که این اتفاق از سال گذشته به خاطر بازدهی بورس بوده است.
در سایر بازارها مانند بانکها ما شاهد این بودیم که نرخ سود سپرده‌ها از روز شمار به ماه شمار تغییر یافته و سود بانکی نیز به زیر 20 درصد رسید. در همین حال سیاست موفق بانک مرکزی در مهار نرخ‌های سپرده‌ها و اوراق به کمک نظام بانکی آمده و از رسوب شدید پول در بانکها که زمینه‌ساز تعمیق رکود می‌توانست باشد جلوگیری کرده است. لذا با نبود رقیب قوی در جذب نقدینگی بازار سهام در سال جاری رقیب خاصی نداشته و شاهد رشد آن بوده‌ایم، یعنی رشد سهام‌ها به لحاظ افزایش فروش وارزش جایگزینی بوده است. ما امیدواریم در ماههای آینده این بازار به رشد خود همچنان ادامه دهد. تاکنون معامله گران بازار بورس نگران بحث لایحه بودجه سال 99 بودند که با تقدیم این لایحه از سوی دولت به مجلس این نگرانی نیز کاهش پیدا کرده و معامله گران با معاملات خود بر رونق این بازار افزوده اند.