کرونا کامیابی ملی می‌آورد؟

آرمان ملي- حميد شجاعي: قطع به يقين امروز هيچ کسي پيدا نمي‌شود که از شرايط به‌وجود آمده ناشي از ويروس کرونا راضي باشد و اين شرايط تغييري در زندگي شخصي و اجتماعي وي نگذاشته باشد. با اين حال عده‌اي از کارشناسان بر اين باورند که کرونا با تمام مصائب، محاسني هم داشته و توانسته بستر همبستگي و همگرايي ملي را ايجاد کند. امري که جمعه شب رئيس دولت اصلاحات نيز بدان اشاره و به لزوم استفاده از اين فضا براي بسط و گسترش همبستگي و آشتي ملي تاکيد کرد. آنچه مسلم است امروز شرايط طلايي براي بازگرداندن سرمايه اجتماعي و پر کردن شکاف دولت-ملت و فاصله‌هاي ايجاد شده به‌وجود آمده است و دولت اگر بخواهد شرايط جامعه در پسا‌کرونا را مديريت کند از هم‌اکنون بايد از اين ظرفيت نهايت استفاده را ببرد.
لزوم بازگشت اعتماد عمومي
شرايط امروز جامعه بعضا هنوز متاثر از اتفاقات رخ داده در ماه‌هاي پاياني سال 98 است و هنوز جامعه اعتماد لازم را نسبت به رويکردها و عملکردهاي نهادهاي مختلف پيدا نکرده است. نارضايتي‌هاي اقتصادي، معيشتي و اجتماعي از يک‌سو و کاهش اميد از تغيير در وضع موجود از سوي ديگر نشان مي‌دهد که نوعي گسست ميان لايه‌هاي مختلف جامعه و برخي ارکان حاکميت همچون دولت به‌وجود آمده و شايد اگر اين اتفاقات رخ نداده بود شرايط به‌نحو ديگري پيش مي‌رفت و امروز شاهد موج نارضايتي مردم در زير‌پوست جامعه نبوديم. با اين حال آنچه مسلم است اگر اين شکاف به‌وجود آمده برطرف نشود در درازمدت مشکل ايجاد مي‌کند. برخي کارشناسان نيز بر اين عقيده هستند که بعضي عملکردها و رويه‌هاي نادرست موجب شده اعتماد مردم به طرز قابل‌ملاحظه‌اي کاهش يابد و در نتيجه شاهد شکاف دولت-ملت باشيم. مشخصا عدم‌اعتماد جامعه به رويه‌هاي موجود در حال انجام به مشکلاتي همچون بحران اعتماد منجر خواهد شد. با اين حال به همان اندازه که اين فضا نااميد‌کننده مي‌نمايد مي‌توان شرايط را به نحوي فراهم کرد که ورق برگردد و جامعه با نگاه به برخي عملکردهاي مثبت و موثر در راستاي حل مشکلات خويش در حوزه‌هاي مختلف در رويکردهاي خود نسبت به دولت و ديگر نهادها تجديد‌نظر کند و مجددا شاهد افزايش اعتماد عمومي و سرمايه اجتماعي باشيم. در اين راستا مهم اين است که دستگاه‌هاي مسئول به اهميت سرمايه اجتماعي و اعتماد عمومي واقف باشند و در راستاي افزايش آن از هيچ تلاشي فروگذار نکنند.
کرونا بسترساز آشتي ملي


برخي معتقدند وضع مردم در زمان پيشاکرونا به‌اندازه کافي بغرنج بود و با پيدايش ناگهاني اين ويروس ناشناخته و منحوس وضعيت معيشتي و روحي مردم بدتر شده است. با اين حال به‌نظر مي‌رسد کرونا با تمام مصائب و مشکلاتي که به بار آورده حسن و منفعتي نيز داشته و توانسته است حس همبستگي، همدلي و نوع‌دوستي را در کشور تقويت کند. بر اين اساس حال که کرونا در شرايط بغرنج اقتصادي توانسته بسترساز همبستگي ملي باشد بايد از اين ظرفيت به درستي استفاده کرد و شرايط را طوري تغيير داد که جامعه نسبت به آينده‌اي روشن اميدوارتر شود. امري که رئيس دولت اصلاحات از آن تحت‌عنوان آشتي ملي ياد کرده و مي‌گويد: «ما بايد همبستگي ملي، که زمينه آن را کرونا فراهم کرده است، گسترش دهيم. بخش‌هاي مختلف جامعه بايد در کنار هم باشند. دولت بايد اولويت‌هايي براي حفظ اين همبستگي و ايجاد اميد در جامعه تعيين کند.» اين در حالي است که صادق زيباکلام فعال سياسي اصلاح‌طلب چندي پيش در اين خصوص به «آرمان ملي» گفت: «با حلوا‌حلوا کردن دهان شيرين نمي‌شود. اينکه ما به مردم بگوييم شما به سمت وحدت ملي بياييد هيچ اتفاقي نمي‌افتد؛ تا زماني که همه جناح‌ها و افراد موثر احساس نياز نکنند، وحدت ملي به‌آساني شکل نخواهد گرفت». آنچه مسجل است اينکه همبستگي ملي و آشتي ملي موضوعاتي دوسويه‌اند که نياز به اقدام توامان مسئولان و جامعه دارد و اگر يک‌طرف به آن وقعي ننهد نمي‌توان چندان انتظار گشايشي در اين حوزه داشت. پس بايد از فضاي به‌وجود آمده منبعث از شيوع ويروس کرونا نهايت استفاده را برد، شکاف ميان دولت-ملت را پر کرد و از شرايط موجود به وضعيت مطلوب عزيمت کرد.
تقويت همبستگي ملي
يک فعال سياسي اصلاح‌طلب در خصوص شرايط جامعه براي همبستگي و آشتي ملي اظهارداشت: کرونا آثار مثبتي داشته که يک اثر آن ايجاد همبستگي ملي بوده است که همبستگي بسيار خوبي ميان مردم و دولت پيش آورده، باعث کاهش فاصله ميان دولت-ملت و ارتقاي سرمايه اجتماعي شده است. علي صوفي به «آرمان ملي» گفت: تاکيد رئيس دولت اصلاحات نيز بر اين بوده است که بايد اين شرايط را حفظ کرد؛ چراکه اين دستاورد مهمي است و از نظر ملي مي‌تواند آثار مثبتي داشته باشد. دبيرکل حزب پيشرو اصلاحات بيان کرد: اکنون بايد همين همبستگي ملي را تقويت و سازوکارهاي آن را فراهم کرد تا فاصله‌هايي را که در انتخابات، عرصه سياسي، اقتصادي و اجتماعي به‌وجود آمده است، کم کنيم.