چالش شورای سیاست‌گذاری اصلاحات

مهرداد احمدی - انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستا به پایان رسیده، ولی همچنان تبعات آن دامن‌گیر جامعه شده است. این انتخابات از چند جهت قابل ‌تحلیل و واکاوی است؛ نخست میزان مشارکت بالای مردم، نحوه انتخاب کاندیداها و یکه‌تازی لیست امید در اکثر شهرهای بزرگ.
میزان مشارکت بالای مردم در انتخابات اخیر نشان از زنده‌بودن امید و نگاه مثبت مردم به تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران در آینده است. کسانی که به‌نوعی اصلاح‌طلب یا حامی مشی اعتدال و میانه‌روی محسوب می‌شدند با راه‌یابی به لیست امید موفق شده‌اند تا رقبای سرسخت خود از جناح اصول‌گرا را با فاصله زیاد پشت سر بگذارند. جدای از مسئله مشارکت بالا و اهمیت آن در تعاملات سیاسی و اجتماعی آتی موضوع کارآمدی و موفقیت این رویکرد در انتخابات نیز قابل‌توجه هست.
در نبود سیستم جامع و فراگیر حزبی و محدودیت‌های موجود برای فعالیت‌های آزاد حزبی گونه‌ای از انتخاب که به‌واسطه اعتماد و اقبال عمومی به نگرش اصلاحات و میانه‌روی شکل می‌گیرد، باید به‌دقت مورد کنکاش، واکاوی و آسیب‌شناسی قرار گیرد. در کشورهای مترقی به‌واسطه نهادینه بودن فعالیت‌های حزبی و آزادی عمل احزاب برای سازمان‌دهی و ارائه برنامه‌ها و همین‌طور فرهنگ سیاسی و مشارکتی بالا در میان شهروندان به‌طور ثابت و پایدار شاهد کامیابی یا شکست احزاب مختلف در طول حیات سیاسی آن‌ها هستیم. معمولاً افراد بنا به گرایش و علاقه خود وارد فعالیت‌های حزبی می‌شوند و همواره در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های حزبی مشارکت فعال دارند. مجمع عمومی احزاب که از سطح خرد محلات تا شهرهای بزرگ توسعه‌ یافته‌اند، معمولاً متشکل از افراد فعال و وفاداران اصلی حزب هستند که هر یک سال تشکیل جلسه می‌دهند و به انتخاب رهبر و دیگر اعضای هیات‌رئیسه مبادرت می‌کنند. بنابراین مکانیسم انتخاب افراد برای کاندیداتوری در رقابت‌های انتخاباتی نهادینه‌شده و موردپذیرش عموم مردم است.
کشور ما نیز در طی مسیر تکاملی خود برای تحزب و فعالیت‌های حزبی گاه‌وبیگاه شاهد فرازوفرودهای بسیاری بوده که معلول شرایط حاکم است. گاهی یک حزب در انتخابات موفق به کسب اکثریت کرسی‌ها می‌شود و اما ممکن است پس از دوره‌ای دیگر چنین حزبی وجود خارجی نداشته باشد. با توجه به چنین وضعیتی است که راهبردهای حزبی نیز دچار تحول و دگرگونی می‌شود و خود را با شرایط موجود هماهنگ می‌سازد.
در انتخابات مجلس شورای اسلامی که سال 1394 برگزار شد، فهرستی شامل 30نفر از افراد نزدیک به گفتمان اصلاحات و اعتدال در انتخابات پیروز شدند. بعد از مشخص شدن بسیاری از مواضع سیاسی افراد و گرایش‌ها آنان به جریان‌های خاص شیوه انتخاب افراد مورد انتقادات گسترده‌ای قرار گرفت. در انتخابات شورای اسلامی شهر تهران و با در نظر داشتن تجربه گذشته، شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان شاخص‌هایی را معرفی کردند تا با توجه به تعداد بالای افراد از مخاطرات و تبعات منفی چنین رویکردی جلوگیری کنند. در ابتدا تمامی اعضا از این شیوه گزینش و به‌نوعی دست‌چینی حزبی حمایت کردند و پذیرفتند که نتایج هر چه باشد از آن تمکین کنند. پس از مشخص شدن افراد برای قرارگیری در لیست 21نفر نهایی زمزمه‌های مخالفت و اعتراض بلند شد و عده‌ای حتی پا را فراتر گذاشته و نقش شورشیان اصلاحات را به عهده گرفتند. افرادی که خود را مقید به گفتمان اصلاح‌طلبی، تساهل و تسامح معرفی می‌کردند، اما تاب یک تصمیم کاملاً دموکراتیک را نیاوردند. عدم تمکین به تصمیمات حزبی و ارائه فهرست‌های موازی برای جریان اصلاح‌طلبی یک زنگ خطر محسوب می‌شود که باید از جنبه‌های مختلف به آن پرداخت. اول اینکه لازمه کار حزبی تحمل‌پذیری بالاست و کسانی که معمولاً رویه استبدادی و منفعت‌طلبانه دارند نمی‌توانند از خرد جمعی تبعیت کنند. اما در این ‌بین هم افرادی وجود داشتند که با وجود مخالفت با لیست، اخلاق‌مدارانه انصراف دادند و یا سکوت کردند. باید به این افراد بهای بیشتری داد تا نظراتشان شنیده شود و از بروز اختلاف میان اعضای دیگر حزب جلوگیری به عمل آورد. رهبران شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان نیز باید بپذیرند که این رویکرد خالی از اشکال نبوده و با کسب تجربه اخیر دست به خانه‌تکانی گسترده در میان شورای سیاست‌گذاری یا انتخاب شیوه‌ای کارآمدتر برای گزینش افراد نمایند. در این ‌بین نظر مردم هم بسیار مهم و تعیین‌کننده است. باید رویکردی انتخاب کرد که مردم یا حداقل اعضای فعال ستادها در احزاب مختلف بتوانند اعمال‌نظر کنند. این رویکرد در تمام کشورهای دموکراتیک و با پیشینه فعالیت حزبی نهادینه‌شده است. به نظر می‌رسد در صورتی ‌که تصمیم‌گیرها از راس هرم به سطح قاعده هرم گسترده‌تر شود، پذیرش آن راحت‌تر و امکان عدول از آن مشکل‌تر باشد.
سایر اخبار این روزنامه
در پی اعتراض جمعی از سپرده‌گذاران موسسات مالی کاسپین در گفت وگوی همدلی با کامران ندری « اقتصاددان» مطرح شد اختلاف سازمان نظام پزشکی و خانواده کارگردان معروف بر سر علت فوت بازگشت «مرگ کیارستمی» به سر خط خبرها نامه مهم سیدحسن خمینی به روحانی برکناری رئیس دانشگاه آزاد قانونی نیست حمید تقوی‌فر دولت دوازدهم؛ تقابل و تعامل نان و آزادی چالش شورای سیاست‌گذاری اصلاحات لزوم وزارت زنان بر آموزش و پرورش مواضع تند علیه اعراب، شکاف آنها را به اجماع تبدیل می‌کند رویکرد جدید قطر؛‌ فرصتی برای دیپلماسی ایران ‌اقدامات مثبت دولت در جذب سرمایه گذاری تاثیر توسعه خوزستان بر توسعه کشور رئیسی با به کار بردن عبارت مهندسی در انتخابات رسما از خطوط قرمز عبور کرد پایان نجابت؟! روایت سخنگوی فراکسیون امید از علت مخالفت با نائب رئیسی مجلس مصائب یک دیدار برای مطهری هشدار شدید اللحن رئیس قوه قضاییه: بساط «رفع حصر» را جمع نکنید، ما جمع می‌کنیم رحمت یا زحمت؟! شورای جدید وچند یادآوری بوی تند سوم تیر می‌آید؟