قربانیان «چاقوی همراه»!

بخشی از جمعیت آماری مرتکبان قتل به دلیل باور اشتباه «همراه داشتن چاقو برای امنیت بیشتر لازم است» پایشان به پرونده‌های جنایی باز می‌شود. باور اشتباهی در بدنه اجتماعی، خصوصاً نوجوانان و جوانان وجود دارد که همراه داشتن چاقو می‌تواند باعث امنیت آن‌ها شود و آنان را از قرار گرفتن در معرض آسیب‌های ناخواسته مصون دارد. این باور اشتباه سال‌های بسیاری است که در بستر اجتماعی فعال است و به‌زعم آن آسیب‌های بسیاری از مجرای این تفکر به جامعه وارد می‌شود. با این حال بسیاری از نوجوانان و جوانان در جیب یا کیف‌شان چاقو حمل می‌کنند. افرادی که از مجرای این تفکر پایشان به پرونده‌های جنایی باز می‌شود، رفتار پرخطرشان منجر به از دست رفتن جان دیگران و در خطر قرار گرفتن جان خودشان می‌شود. چه بسا بسیاری از مرتکبان به دلیل دنباله‌روی از همین تفکر قصاص یا در صورت جلب رضایت اولیای دم به تحمل سال‌ها زندان و پرداخت دیه محکوم می‌شوند. امکان دسترسی به چاقو از امکان پاک کردن این باور اشتباه از فکر افراد جامعه راحت‌تر است. فروشنده‌ای که چاقو را به دست پسر یا دختری نوجوان می‌دهد، پولی را که در قبال فروش آن دریافت می‌کند در واقع هزینه جهالتی است که جامعه برای آگاه کردن او از یک رفتار پرخطر پرداخت نکرده است. از همین‌روست که ممکن است مدتی بعد چاقو ناخواسته به سینه فردی بی‌گناه فرو رود. به عنوان خبرنگار در جلسه‌های دادرسی بسیاری حضور داشته‌ام که نوجوانان و جوانان براساس همین باور اشتباه دست به جیب برده و چاقویی را که از بساط کنار خیابان برای امنیت خودشان خریده بودند به سینه فردی که با او چشم در چشم شده یا پرخاشگری کرده بودند، فرو و زندگی خود و دیگران را نابود کرده بودند. برای قانون‌گذار مجازات این فرد با کسی که از قبل برای ارتکاب یک جرم برنامه‌ریزی کرده و موفق شده عمل مجرمانه‌اش را به سرانجام برساند، یکسان است. براساس گزارش‌هایی که ما در صفحه حوادث منتشر می‌کنیم، بخش مهم جمعیت آماری مرتکبان براساس همین تفکر پایشان به جمعیت آمار کیفری اضافه می‌شود. با وجود اینکه این آمار نزد پلیس و دستگاه عدلیه محفوظ است، اما تلاشی برای آموزش عمومی در این باره وجود ندارد و به نظر می‌رسد اطلاع‌رسانی رسانه‌ای در این خصوص محدود به انتشار خبر‌هایی باشد که در حوزه حوادث منتشر می‌شود.