روزنامه آفتاب یزد
1396/09/18
گاف ترامپ به نفع تهران
آفتاب یزد- گروه سیاسی: «من به وعده‌هایی که در دوره تبلیغات انتخابات داده بودم، عمل کردم؛ فقط همین»این حرف های کسی است که چهارشنبه شب گذشته، قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت. دونالد ترامپ، در میان جنجال‌هایی که گاه و بیگاه با امضای دستورهای متفاوتش به راه می‌اندازد اینبار هم با امضای دستور انتقال سفارت کشورش از تل آویو به قدس، غوغایی در جهان به پا کرد. غوغایی علیه خود.
در 48 ساعت گذشته موجی از فشارهاست که به او و دولتش وارد شده است . حماس خواستار قیام مردم فلسطین شده و گفته به جز آغاز انتفاضه جدید، نمی‌توانیم با دشمن صهیونیستی که از جانب آمریکا حمایت میشود، مبارزه کنیم. در مقابل محمود عباس رئیس تشکیلات خود گردان فلسطین اظهار داشته در زمان مناسب به این اقدام آمریکا واکنش نشان می‌دهیم. او اعلام کرده است که قدس پایتخت فلسطین بزرگتر از آن است که تصمیم آمریکا هویت آن را تغییر بدهد. سید حسن نصرا... هم بیان کرده که همگی باید به وظیفه خود در برابر تصمیم رئیس جمهور آمریکا عمل کنیم چون این تصمیم بسیار خطرناک است. مقامات ایرانی از جهانگیری که به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی را با شکستی مفتضحانه پیش بینی کرده تا ولایتی که به آمریکا هشدار داده است تا ظریف که بیان کرده چه بخواهند و چه نخواهند، "قدس" عربى و اسلامى باقى مى ماند، به این تصمیم واکنش نشان داد‌ه‌اند. در این میان هستند شخصیت هایی مثل آیت الله سیستانی که با محکومیت اقدام آمریکا خواسته است تا امت اسلامی برای بازگرداندن قدس به فلسطینی‌ها متحد شود. حتی مقتدی صدر نیز گفته است کشورهای اسلامی و عربی سفارت‌های آمریکا و اسرائیل را تعطیل کنند. اما این همه ماجرا نیست، چرا که این بار صرفا حماس و فتح و ایران و انصارالله یمن علیه آمریکا نشده اند، بلکه جهان در برابر ترامپ ایستاده است.
به عبارتی ترامپ و امضای او باعث شده تا اتحاد بی‌سابقه‌ای در میان کشورهایی که شاید پیشتر از این خودشان میانه خوبی با هم نداشته‌اند،
ایجاد شود.
وحدت جهان اسلام
در ایامی که ایام وحدت نامیده میشود اکنون بیش از گذشته کشورهای اسلامی به واسطه فرمان ترامپ به یکدیگر نزدیک شده‌اند.
چند کشور عربی سفرای آمریکا در کشورشان را فراخواندند. نمونه‌اش تونس که رئیس جمهوری آن، ضمن اعلام مخالفت دولتش با به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی ترامپ، سفیر آمریکا را احضار کرد.این در حالی است که عراق نیز در اقدامی مشابه دست به همین کار زد. سعد حریری، نخست وزیر لبنان هم گفته : اقدام امریکا درباره قدس و رژیم صهیونیستی چالش جدیدی در ثبات منطقه است.
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر هم مسئله قدس را مسئله سرنوشت یک ملت دانست و گفت قطر در کنار مردم فلسطین است.
این در حالی است که ترکیه هم شاهد اعتراض گسترده مردم، دولت، احزاب و مجلس علیه تصمیم ترامپ در خصوص قدس بوده است و یکی از بی‌سابقه‌ترین جوهای ضد آمریکایی علیه این کشور به راه افتاده.
مالزی، اندونزی، بحرین، یمن، عراق، اردن، لبنان، مغرب عربی و پاکستان هم در دو روز گذشته شاهد تظاهرات علیه تصمیم ترامپ بودند.
اما از جالب‌ترین اتفاقات در ماجرای تصمیم ترامپ، موضع عربستان است. عربستان سعودی در اقدامی بی‌سابقه -که البته تحت فشار افکار عمومی این کشور است - تصمیم اتخاذ شده از سوی رئیس جمهور آمریکا درباره به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل را (هرچند صوری)
محکوم کرد.دادگاه سلطنتی سعودی با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن تصمیم دونالد ترامپ، اعلام کرد: «ریاض با نگرانی عمیق تصمیم ترامپ را دنبال می‌کند و نسبت به تبعات خطرناک انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس هشدار می‌دهد. عربستان سعودی این تصمیم دولت آمریکا را یک گام غیرمنطقی و غیرمسئولانه ارزیابی کرده که برخلاف حقوق مشروع مردم فلسطین است.»
عربستان سعودی همچنین این اقدام آمریکا را یک گام بزرگ به عقب در تلاش های مربوط به روند سازش دانسته و اعلام کرده است که تصمیم آمریکا مغایر با موضع بی‌طرف این کشور در ارتباط با بیت‌المقدس است.
ایران و عربستان نزدیک شدند؟
این اقدام عربستان ما را با این پرسش مواجه کرد که آیا در شرایط فعلی ایران و عربستان می‌توانند شکاف‌های فراوان خود دراین ماه ها و سال ها را بکاهند و به بهانه موضوع قدس به یکدیگر نزدیک شوند؟ که البته محسن جلیلوند کارشناس مسائل بین الملل نسبت به موضع گیری عربستان خوش‌بین نیست و معتقد است که وقتی آمریکا مدعی شده، انتقال پایتخت با عربستان و مصر هماهنگ شده بود نباید موضع‌گیری عربستان علیه ترامپ را خیلی جدی گرفت. او می‌گوید: «به نظر می‌آید عربستان یک موضع‌گیری صوری انجام داده است آن هم با توجه به اینکه پیشتر بن‌سلمان و محمود عباس صحبت‌هایی کرده‌اند.»
با اینکه محمد علی بصیری دیگر استاد حقوق بین‌الملل هم نسبت به جدی بودن موضع‌گیری عربستان چندان امیدوار نیست و می‌گوید که تصمیم ترامپ با چراغ سبز کشوری مثل عربستان همراه بوده و در نتیجه این موضع‌گیری هم بیشتر برای حفظ وجهه سعودی ها صورت گرفته است اما معتقداست ایران باید از این فرصت به دست آمده استفاده کند. او از همین روبه آفتاب یزد می‌گوید: «ایران باید کشورهای عربی که به طور جدی با تصمیم ترامپ مخالفند را سازماندهی کند، دراین صورت لاجرم عربستان سعودی هم مجبور میشود تا در این زمینه خودش را به موضع‌گیری ایران نزدیک کند استفاده به موقع ایران از این فرصت، می‌تواند زمینه‌ای باشد تا اتحادی که عربستان قرار بود
علیه محور مقاومت شکل بدهد را خنثی کند و دیپلماسی خشن عربستان تعدیل شود.»هرچند این موضوع با توجه به مشکلات عمیق و کهنه بین ایران و عربستان سخت و غیرممکن به‌نظر می رسد اما بصیری معتقد است که با این حال ایران باید بتواند تنش‌های خود با عربستان را آرام و روابط را به سمت عادی شدن پیش ببرد.
او از به وجود آمدن موضوع انتقال پایتخت اسرائیل به قدس به عنوان کورسوی امیدی برای رابطه ایران و عربستان در جهت کاهش هزینه‌ها و تنش‌های گذشته یاد می‌کند.
اتحاد اروپا علیه ترامپ
اما تصمیم ترامپ تنها کشورهای عربی و اسلامی را علیه او نشوراند، بلکه کشورهای اروپایی نیز در صریح ترین مخالفت‌های خود به ترامپ و تصمیمش تاختند و جالب اینکه فرانسه، آلمان و انگلیس سه کشور برجامی در راس این مخالفت‌های با آمریکا بودند. آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در واکنش به تصمیم رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر شناسایی قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی گفته است: «از این تصمیم حمایت نمی‌کنیم.» او تاکید کرد که وضعیت شهر قدس باید از طریق مذاکره و در چارچوب راه حل دو کشور مشخص شود. حتی نخست وزیر تندروی انگلیس، ترزامی هم در بیانیه‌ای مخالفت خود را با تصمیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی بر به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی اعلام و تصریح کرد که این اقدام برای آینده صلح در منطقه سودمند نیست. وی تاکید کرد، سفارت انگلیس در رژیم صهیونیستی در تل‌آویو است و ما برنامه‌ای برای جابه‌جایی آن نداریم.
بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس هم اعلام کرد که این کشور با تصمیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی بر انتقال سفارتخانه‌اش از تل‌آویو به بیت‌المقدس مخالف است.
کوربین رهبر حزب کارگر انگلیس هم این اقدام را «غیرمسئولانه و تهدیدی علیه صلح خاورمیانه خواند».
اما در کنار انگلیس و آلمان، فرانسه که شاید در این مدت بیشترین نزدیکی به دونالد ترامپ داشته نیز به صراحت با تصمیم ترامپ مخالفت کرده است. امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه تصمیم همتای آمریکایی خود را «تاسف آور» خوانده است .مکرون با صراحت اظهار داشته که تصمیم ترامپ «ناقض حقوق بین الملل و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل است». اظهارات صریح ماکرون تا اندازه‌ای مورد توجه مقامات ایرانی قرار گرفته است که بهرام قاسمی سخنگوی وزیر خارجه به استقبال از آن پرداخته و اظهار داشته است: واقع‌بینی بیشتر رئیس‌جمهور فرانسه در قبال تحولات منطقه‌ای زمینه لازم را برای همکاری‌های منطقه‌ای فراهم‌تر می‌سازد."
در کنار اظهارات این سه کشور اروپایی برجامی، روسیه را هم اضافه کنید که علی رغم آنکه در میان تمام روسای جمهور آمریکا بهترین رابطه را با ترامپ داشته، در بیانیه‌ای، تصمیمات آمریکا را یکجانبه دانسته که به نفع پیشرفت مذاکرات نیست.
در کنار این کشورها، ایتالیا و آنجلینو آلفانو وزیر خارجه این کشور هم هستند؛ کسی که اظهار داشته: موضع ایتالیا در رابطه با قدس، متصل به موضع اروپا و توافق بین المللی در زمینه سازمان ملل است و باقی خواهد ماند.
وزیران امور خارجه کشورهای ایرلند و نروژ نیز نسبت به تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی بر شناسایی بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی عمیقاً ابراز نگرانی کردند.
آنها تصمیم ترامپ را ناشی از مشورت بد و ناپختگی وی نسبت به تحولات منطقه خوانده و پیامدهای آن را ناامیدکننده توصیف کردند؛ تصمیمی که منجر به افزایش تشنج در کل منطقه خواهد شد.
اعتراض اروپایی‌ها و موضع‌گیری‌هایشان علیه ترامپ در حالی صورت می‌گیرد که فدریکا موگرینی رئیس اتحادیه اروپا هم می‌گوید: «اقدام ترامپ ما را به دورانی حتی تاریکتر برمی‌گرداند، اتحادیه اروپا موضعی متحد و آشکار دارد. ما معتقدیم که تنها راه واقعی برای حل درگیری‌ها میان اسرائیل و فلسطینیان راه حل دو کشوری است و بیت‌المقدس به عنوان پایتخت هر دو کشور.»
کار به جایی رسیده که شورای امنیت هم در این‌باره جلسه تشکیل داد .
اتحاد اروپا و غرب در کنار اعراب و ایران علیه آمریکا تا حدی بود که وزیر خارجه آمریکا سعی در کاهش این فشارها داشته و صحبت‌های ترامپ را اندکی ملایمتر کرده است: «واقعیت این است که دولت اسراییل، دادگاه‌ها و دفتر نخست‌وزیری همه در اورشلیم (قدس) هستند و بنابراین تصمیم صرفا به رسمیت شناختن واقعیت موجود است. هر چند فرایند انتقال سفارت را آغاز می‌کنیم؛ اما این کار را با سرعت انجام نخواهیم داد؛ باید مکان احداث ساختمان را تامین کنیم، طرح و نقشه ساختمانی را تهیه و ساختمان را احداث کنیم و اینها یک شبه انجام نخواهد شد، بنابراین واقعیت این است که الان نسبت به قبل چیزی تغییر نکرده جز اینکه قانون سال1995 اجرا شده است.»او گفته این انتقال 2سال طول می کشد و حتی خبرها از معلق بودن فرمان ترامپ تا 6 ماه دیگر خبر می دهد .
دستیار ویژه وزیر خارجه آمریکا هم در همین باره می‌گوید اگرچه بیت المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی شناخته شده اما درباره محدوده حکومتی و مرزهای آن موضعی نداریم. اظهاراتی که نشان از تاثیرگذار بودن جو موجود علیه آمریکا دارد.
اروپا می‌تواند باشد؟
اکنون پرسش دیگر اینجاست که آیا ایران در شرایطی که بیشترین هجمه‌های اروپا در این ایام علیه آمریکا شده می‌تواند از جریان دستور ترامپ برای همراهی اروپایی‌ها به سود خود نیز بهره‌جوید؟ نکته‌ای که محسن جلیلوند هم آن را تایید می‌کند و می‌گوید: «هرچند نباید این مسئله را به بحث برجام و نزدیک کردن اروپا به کشورمان در بحث توافق هسته‌ای مرتبط بدانیم اما این موضوع می‌تواند بهانه خوبی برای شبیه‌سازی موضع اروپا با موضع ایران باشد، طبیعی است ایران می‌تواند درباره سایر مسائل منطقه نیز از همین موضوع به سود خود برای مذاکرات با اروپایی‌ها گام بردارد. حرف‌های بهرام قاسمی خطاب به رئیس جمهور فرانسه نیز ناشی از همین غنیمت شماری فرصت از سوی ایران برای نزدیکی به فرانسه یا هر کشور اروپایی دیگر است.»
بصیری اما از زاویه‌ای دیگر به جریان نگاه کرده. او این موضوع را در صورت فرصت سازی ایران، کمکی به تقویت برجام می‌داند، خصوصا در جبهه عربی اسلامی که پیشتر برخی از این کشورها با ترامپ در تقویت تحریم‌ها اعلام همکاری می‌کردند ولی اکنون دستور ترامپ آنها را دودل و موضع‌شان نسبت به ترامپ را تضعیف کرده است. این کارشناس می‌گوید: «موضع‌گیری ترامپ در ارتباط با قدس، می‌تواند برجام را به نفع ایران تقویت کند؛ چرا که متحدان عربی ترامپ که پیشتر علیه برجام بودند را از ترامپ دلسرد کرده است.»
اگر چه هم اختلافات ایران با عربستان، اختلافات بسیار وسیع و گسترده‌ای است، و هم ماجرای قدس، ارتباطی با برجام نمی تواند داشته باشد اما ایران از مواضع مشترک فعلی اروپا و عربستان سعودی با خود و علیه ترامپ می تواند در حد توان در چارچوب اهداف دیپلماسی گام بردارد؛ البته اگر در چنین موقعیتی قدر شناس اتحاد وسیع جهانی بر ضد رئیس جمهور آمریکا باشد.
سایر اخبار این روزنامه
خیال‌تــــان راحت کافه نادری آسیب نمی‌بیند
الان زمان گل زدن ماست
صباح زنگنه = کارشناس بین‌الملل
ناصر بزرگمهر
عبدالحسین طوطیایی *
صباح زنگنه = کارشناس بین‌الملل
ناصر بزرگمهر
پشت پرده احمدی‌نژاد را می‌گوییم
یامین پور می‌تونی بری یمن
بازار خودرو رها شده است
گاف ترامپ به نفع تهران
وام بانک مسکن و اقساط نجومی اش
لابد دریافته‌اید که کشتیبان را سیاست دیگر آمده است
امام مطرح کردند که آستان قدس از مالیات معاف است
گرانیکالاهای مصرفی در ایران پنج برابر میانگین جهانی است
