روزنامه جهان صنعت
1397/05/02
یارگیری در زمین حریف
گروه سیاسی- با اعلام خروج ترامپ از توافق هسته‌ای تنش‌ها و جنگ لفظی میان ایران و آمریکا بیش از گذشته شد. هرچند تصمیم رییسجمهور آمریکا برای خروج از برجام با سرزنش جامعه بین‌المللی همراه بود و نگرانی‌ها را از بابت احتمال یک درگیری بالقوه بین ایران و آمریکا تشدید کرد اما دولت آمریکا پس از خروج از توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 و تبدیل آن به 1+4، عملا تحرکات خود را برای اعمال فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها علیه مردم ایران آغاز کرد. بعد از آنکه رییسجمهور ایران، ترامپ را با بیان جمله «با دم شیر بازی نکن» تهدید کرد؛ رییسجمهور واشنگتن و وزیرخارجه‌اش در اقدامی متقابل به لفاظی آتشین علیه ایران پرداختند. لفاظی‌هایی که بهبود روابط دو کشور کمکی نمی‌کند و تنها به بحران‌های موجود دامن می‌زند. ظاهرا اقدام مقابله به مثل تنها راهکاری است که دیپلماسی دو کشور برگزیدند و این انتخاب گزینه مناسبی برای کاهش تنش نیست و راه را برای مذاکره سخت‌تر کند. پمپئو، وزیر خارجه آمریکا دیروز به اظهارات روحانی پاسخ و یکی از سخنرانی‌های ضدایرانی خود را در کتابخانه ریاست جمهوری رونالد ریگان انجام داد. این سخنرانی در حالی انجام شد که خبرگزاری «رویترز» یک روز قبل‌تر از فعال شدن طرحی در دولت آمریکا خبر داد که هدف آن انتشار هدفمند اطلاعات تحریف‌شده درباره جمهوری اسلامی با هدف ایجاد ناآرامی در ایران است. به نوشته خبرگزاری رویترز، این کارزار قرار است با ارائه اطلاعاتی که «بعضا اغراق‌شده هستند یا با آنچه پیشتر به صورت رسمی اعلام شده تناقض دارند»، از مسوولان جمهوری اسلامی تصویری تیره و سیاه ترسیم کند. گفتنی است ده‌ها نفر از مقامات سابق و فعلی آمریکا می‌گویند این کارزار که از سوی مایک پمپئو وزیر خارجه این کشور و جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید حمایت میشود در هماهنگی کامل با راهبرد اعمال فشار اقتصادی ترامپ مبنی بر بازگرداندن تحریم‌های ضد ایرانی است. انگیزه توسل به این کارزار از زمانی که ترامپ در اقدامی یکجانبه از برجام خارج شد، قوت گرفته است. به گفته منابع آگاه، واشنگتن در اعمال راهبرد فشار حداکثری بر ایران، تصویر تاریکی از مسوولان ایرانی نشان می‌دهد و از اغراق کردن درباره مسایلی که به آنها نسبت می‌دهند نیز هیچ ابایی ندارد. اظهارات اخیر پمپئو که با عنوان «حمایت از صدای ایرانی» ایراد شد می‌تواند در راستای سیاست ایجاد اغتشاش و براندازی باشد اما واشنگتن می‌گوید که هدفش از اعمال چنین فشاری تغییر رفتار ایران است.تام کاتن، سناتور ضدایرانی قبل از سخنرانی پمپئو خطاب به حاضران گفت: «وقتی پمپئو با شما باشد، هیچ وقت تنها نمی‌مانید.» کاتن مدعی شد او و پمپئو کسانی بوده‌اند که در کنگره آمریکا «توافقات جانبی» ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را کشف کرده‌اند. کاتن گفت که کنگره از برنامه‌های پمپئو علیه ایران حمایت می‌کند. بعد از سخنان کاتن، وزیر خارجه آمریکا برای سخنرانی روی سن حاضر شد و تلاش کرد تصویری سیاه از وضعیت ایران ترسیم کند. وزیر خارجه آمریکا از متحدان واشنگتن برای پیوستن به کارزار اعمال فشار علیه ایران دعوت کرد و در اظهاراتی متناقض، ضمن حمایت از ناآرامی در این کشور از تمایل برای گفت‌وگو با تهران سخن گفت.
اما بعد از سخنان وزیر خارجه آمریکا و یک روز پس از آنکه روحانی رییسجمهور کشورمان جمله با دم شیر بازی نکن را خطاب به ترامپ مطرح کرد، رسانه‌ها پاسخ سریع ترامپ به روحانی را به عنوان مهم‌ترین خبر منتشر کردند. هرچند ترامپ توئیت تند خود را در نخستین ساعات صبح منتشر کرده بود تا نشان دهد که بسیار جدی است، اما رسانه‌های آمریکایی نوشته بودند ترامپ در لفاظی استاد است و سابقه توئیت‌های تند او علیه رهبر کره‌شمالی هم همین موضوع را نشان می‌دهد. ترامپ در توئیت خود نوشته بود: «دیگر هرگز ایالات متحده را تهدید نکن، شما تاوان آن را خواهید داد به طوری که در طول تاریخ افراد کمی چنین تاوانی داده‌اند. ما کشوری نیستیم که جملات جنون‌آمیزتان درباره خشونت و مرگ را تحمل کنیم. مراقب باش!» البته ترامپ قبلا هم درباره کره‌شمالی هم گفته بود کره‌شمالی بهتر است دیگر آمریکا را تهدید نکند. آنها با خشم آتش به گونه‌ای مواجه خواهند شد که جهان به چشم خود ندیده است. این تهدید در حالی مطرح شد که کره‌شمالی به آزمایش موشک‌های بالستیک خود ادامه می‌دهد. پس عملا تهدید و لفاظی‌های رییسجمهور آمریکا و وزیر خارجه‌اش نه تنها جدی نیست بلکه غیرمتعارف و احمقانه است. البته شاید مشوقان سیاست‌های ترامپ او را به تکرار اینگونه لفاظی‌های آتشین واداشته چرا که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، اظهارات ضد ایرانی مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا و ترامپ رییسجمهور این کشور را تحسین کرد و مدعی شد: «قدرت‌های جهانی سال‌ها با ایران با مماشات رفتار کردند» اما ترامپ و وزیر خارجه او موضع صریحی در مقابل «تجاوزگری ایران» اتخاذ کردند.
فساد و ثروت‌اندوزی مسوولان ایران
اما پمپئو در سخنرانی خود مقام‌های ایرانی را به گسترش خشونت در سراسر خاورمیانه متهم کرد که جیب‌های خود را با هزینه مردم عادی در ایران پر کرده‌اند. وی در این خصوص گفت: دو سال پیش ایرانیان وقتی که پول زیاد به حساب‌های بانکی مقامات ارشد ایران از جمله صادق لاریجانی به ارزش 300 میلیون دلار رفت، اعتراض کردند. وی همچنین مراجع عظام تقلید را به ثروت‌اندوزی متهم و اضافه کرد: فساد به گونه‌ای است که یک مافیا شکل گرفته و سپاه در بازار ملکی و مخابرات سرمایه‌گذاری کرده است.
وزیر خارجه آمریکا بدون توجه به اظهارات رییسجمهور این کشور مبنی بر هزینه هفت تریلیون دلاری در جنگ سوریه، ایران را به دلیل حمایت از دولت قانونی سوریه و گروه‌های مقاومت مورد اتهام قرار داد و سعی کرد مشکلات اقتصادی ایران را به این مساله مرتبط بداند. پمپئو در ادامه سیاست‌های دولت ترامپ در حمایت از صهیونیسم اظهار کرد: ایدئولوژی اول انقلاب اسلامی از بین بردن اسراییل است و اینکه بتواند علیه شهروندان آن بمب‌گذاری کند. وزیر خارجه آمریکا به بازداشت چند ایرانی دو تابعیتی گفت: ما در دولت ترامپ می‌کوشیم تا این آمریکایی‌ها را به کشور بازگردانیم. پمپئو برخلاف برخی تصورهای داخل ایران، دولت روحانی و وزیر خارجه آن را ضدغربی دانست که در لباس اعتدال ظاهر شده‌اند و تاکید کرد: رژیم انقلاب اسلامی کاملا ضد غرب است.
تلاش برای به صفر رساندن واردات نفت ایران
وزیر خارجه آمریکا اعتراض‌های خیابانی سال 1396 را بزرگترین اعتراض از سال 1359 توصیف کرد و افزود: این‌ها می‌خواهند که حکومت به آنها احترام بگذارد. این ایدئولوژی رژیم است که خیلی‌ها از آن خشمگین هستند و نمی‌توانند کشورشان را میهن خود بخوانند. پمپئو همچنین به «شعار مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر اسراییل» هم واکنش نشان داد و اظهار کرد: سردادن صدای مرگ بر آمریکا و اسراییل عادی نیست. گاهی به نظر می‌رسد که جهان به این سوء‌رفتارها واکنش نشان نمی‌دهد اما مردم ایران در برابر این خشونت‌ها ساکت نخواهند نشست و دولت ترامپ هم ساکت نخواهد بود. وزیر خارجه آمریکا که سخن از حمایت از مردم ایران داشت نتوانست به فشارهای ظالمانه و تحریم‌های یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران و در تنگنا قرار دادن اقتصاد این کشور اشاره نکند و گفت: ما فشار حداکثری بر روی قدرت جابه‌جایی پول ایران خواهیم گذاشت.
پمپئو افزود: هدف ما این است که با مذاکره با کشورهایی که نفت ایران را وارد می‌کنند، تلاش کنیم تا میزان واردات نفت ایران را به صفر برسانیم. وی همچنین خواستار مذاکره با ایران شد و اظهار کرد: زمانی فشارها را کم خواهیم کرد که به طور ملموس تغییری در سیاست‌های ایران ببینیم.
واکنش ایران به سخنان پمپئو
اما سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به سخنان وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد: ملت ایران با اتحاد و انسجام همه توطئه‌های شما را پشت سر خواهد گذاشت. بهرام قاسمی، ضمن محکوم کردن اظهارات سخیف و بی‌پایه و اساس مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در جمع گروهی از آمریکایی- ایرانیان مقیم این کشور در کالیفرنیا اظهار داشت: سخنرانی مزورانه و سخیف وزیر خارجه آمریکا در این جمع که صرفا یک اقدام ابزاری و تبلیغاتی بود، بیش از همیشه نشانگر درماندگی بی‌حد و حصر دولت آمریکا در شرایط پس از خروج غیرقانونی این کشور از برجام و عدم دستیابی به اهداف خود از این اقدام یک‌سویه و نابخردانه و انزوای جهانی ناشی از آن است. قاسمی افزود: این سخنان به وضوح مصداق بارز دخالت این کشور در امور داخلی ایران و دقیقا در راستای سیاست‌های دیر‌پای بی‌ثبات‌ساز و مخرب این کشور در منطقه ارزیابی میشود که ناقض تعهدات بین‌المللی این کشور است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به تزویر، فریبکاری و تناقض‌های بی‌شمار در اعمال شدیدترین تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی علیه منافع مردم ایران و تروریست خواندن آنها و همچنین قرار دادن نام آنها در لیست کشورهایی که شهروندان آنها مشمول محدودیت و ممنوعیت ورود به آمریکا هستند از یک سو و طرح ادعاهای آکنده از فریب و نیرنگ و به نمایش گذاشتن نقش دروغین و ریاکارانه دوستی برای مردم ایران به سوابق طولانی مداخلات پرهزینه اما عبرت‌آموز دولت‌های مختلف آمریکا در امور داخلی ایران اشاره کرد و گفت: هیچ ایرانی آزاده‌ای که دل در گرو سربلندی، عزت و تکریم ایران زمین و هویت شکوهمند ایرانی خود دارد، کودتای ۲۸ مرداد که منجر به سرنگونی دولت مردمی و قانونی در سال ٣٢ شد، حمایت بی‌دریغ از تروریست‌های جنایتکار و گروه‌های تجزیه‌طلب وابسته، حمایت از صدام در تحمیل جنگ هشت ساله علیه ملت بزرگ ایران، سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران بر فراز آب‌های خلیج‌فارس و ده‌ها اقدام و رفتار ضدایرانی دیگر از سوی دولت‌های آمریکا را فراموش نخواهد کرد. در تزویز و عدم صداقت دولتمردان فعلی آمریکا همین بس که میان گفتار و کردار و رفتار پیدا و پنهان آنان فرسنگ‌ها فاصله وجود دارد و نه تنها با مردم ایران بلکه با مردم خویش هم صداقت ندارند.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: ایرانیان در طول تاریخ هرگز سلطه و سیاست‌های زورگویانه و قلدرمآبانه هیچ بیگانه‌ای را نپذیرفته و قطعا در این شرایط حساس نیز نه تنها از سیاست‌های رییسجمهور و اقلیت جنگ‌طلب فعلی آمریکا که به هیچ‌یک از اصول و هنجارهای اخلاقی، انسانی و حقوقی و بین‌المللی پایبند نیستند و حرف‌ها و رفتارهایشان فاقد هرگونه اصالت است و به اعتراف بسیاری از دوستان و متحدان آمریکا قابل اعتماد نیستند وقعی ننهاده، بلکه بدون تردید با اتحادی که همیشه در اینگونه شرایط از آنها انتظار می‌رود، پاسخ اینگونه اظهارات و اقدامات مداخله‌جویانه مقامات و سیاستمداران آمریکایی را با انسجام و یکپارچگی مثال‌زدنی خواهند داد.
آقای ترامپ شما مواظب باش!
سخنان توئیتری ترامپ هم با واکنش‌هایی از سوی مسوولان ایران رو‌به‌رو شد. محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در واکنش به تهدید رییسجمهور آمریکا در توئیتر نوشت: آقای ترامپ به آقای روحانی گفته است مراقب باش. شما که بیش از 50 هزار نیرو زیر تیغ ایران دارید و اینگونه دیوانه‌‌وار تهدید میکنید، باید مراقب باشید.
غلامحسین غیب‌پرور، رییس سازمان بسیج مستضعفین درباره مواضع اخیر رییسجمهور آمریکا علیه ایران اظهار داشت: سخنانی که ترامپ علیه ایران بیان می‌کند، جنگ روانی است و او غلط می‌کند که بخواهد علیه ایران اقدامی انجام بدهد. وی افزود: ما از اصول و باورهای انقلابی خود کوتاه نمی‌آییم و در برابر زیاده‌خواهان، مستکبران و زورگویان ایستادگی خواهیم کرد؛ آن عده‌ای هم که مغلوب جنگ روانی این رییسجمهور دیوانه شده‌اند، بدانند که آمریکا به کمتر از نابودی ما راضی نخواهد شد.
پرهیز از برخورد نظامی
حسن هانی‌زاده*- تهدیدات علیه ایران را ابتدا دونالد ترامپ رییس‌جهمور آمریکا و وزیر خارجه وی مایک پمپئو آغاز کردند. تهدید رییسجمهور آمریکا مبنی بر قطع صادرات نفت ایران در حقیقت جامعه جهانی را شگفت‌زده کرد و موجب شد که ایران چه در حوزه سیاست خارجی و چه در حوزه نهادهای مردمی پاسخ‌های تند و در عین حال انقلابی به تهدیدات ترامپ بدهد. اظهارات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع سفرا و کارداران جمهوری اسلامی ایران و همچنین رییسجمهور کشور و تهدید جدی ایشان مبنی بر مقابله با تهدیدات ترامپ نشان می‌دهد که صف‌‌آرایی دو کشور برای تقابل سیاسی و حتی نظامی جدی شده است، هرچند که اکنون آمریکا فاقد ظرفیت‌های لازم برای تقابل نظامی با ایران است اما به نظر می‌رسد ترامپ شیوه‌های پرخاشگرانه و سخت‌افزاری را برای ایران انتخاب کرده است. در مقابل ایران هم از ظرفیت‌های دفاعی بالایی برخوردار است و می‌تواند تمام منافع آمریکا در منطقه را مورد تهدید قرار دهد. می‌توان گفت که همه جنگ‌ها و تقابل‌های نظامی ابتدا از درگیری‌های لفظی میان مسوولان دو کشور آغاز و در نهایت به درگیری نظامی منجر میشود. اما شرایط فعلی منطقه به گونه‌ای است که آمریکا این اجازه را به خود نمی‌دهد که دست به عکس‌العمل نظامی علیه ایران بزند، از این رو گزینه نظامی در شرایط فعلی برای آمریکا مناسب نیست و آمریکا ممکن است تحریم‌های جدیدتری در حوزه نفتی و اقتصادی علیه ایران اتخاذ کند که در این صورت ایران هم سازوکارهای مناسب خودش را دارد و می‌تواند در زمان مناسب پاسخ لازم را به تهدیدات ترامپ بدهد. با این حال توجه به این نکته هم مهم است که توان نظامی و قدرت نظامی آمریکا و هم‌پیمانان وی در حوزه ناتو بسیار بالاست ولی در عین حال از آنجایی که ایران کشوری است که هیچ‌گاه به دیگران تجاوزی نداشته و درصدد تهدید منافع کشورهای دیگر برنیامده است، به همین دلیل اگر آمریکا دست به اقدام نظامی بزند ایران این قدرت را دارد که از خودش دفاع کند. قدرت دفاعی و بازدارندگی ایران هم بسیار بالاست هرچند قدرت تهاجی کشورمان در مقابل آمریکا خیلی زیاد نیست با این حال تهدید منافع هم‌پیمانان آمریکا می‌تواند عامل بازدارندگی آمریکا علیه ایران باشد. از این رو به نظر می‌رسد که لفاظی‌های صورت گرفته و تهدید دوجانبه از سوی مقامات ایران و آمریکا کاملا جدی است اما به مرحله برخورد نظامی نخواهد رسید و در همین حد باقی می‌ماند.
*کارشناس مسایل بین‌الملل
سایر اخبار این روزنامه
مسوولان با همکاری برای عبور از مشکلات تلاش کنند
اولین خواسته ایران فروش نفت و بازگشت پول آن است
یارگیری در زمین حریف
پیام‌رسان‌های داخلی جلب اعتماد کاربران را هدف گرفته‌اند
بررسی پیشنهاد وزیر راه‌وشهرسازی برای ساماندهی اجاره‌بهای مسکن
وزیر بهداشت اعلام کرد:
سایه سنگین سیاست بر سر سکه
تمهیدات پیشگیرانه برای جلوگیری از اعتراض بازاریان به گرانی
آتش آدیداس بر «ایمن‌آبادی» گلستان میشود؟
چرا الان؟
توفان سیاسی در الیزه
تصمیمات اقتصادی دولت قفل تولید را باز نکرد
اگر مردم کنار دولت باشند...
بحران تراز پرداخت ها در کمین ارز
گزارش «جهان صنعت» از ازدواج کودکان در روستاهای مازندران؛
تاوان دموکراسی
آژانس بین‌المللی انرژی هشدار داد
نفت در برابر غذا
سیاست خارجی، لزوم توجه به داخل
محسنی اژه‌ای خبر داد
