عقب نشینی تاکتیکی ترامپ

آفتاب یزد- گروه سیاسی : ترامپ از توافق بازگشایی موقت دولت فدرال خبر داد. بازگشایی پس از چند هفته تعطیلی تاریخی. یک تعطیلی طولانی به این دلیل که در مدت قانونی کنگره نتوانست با ترامپ و دولت بر سر تامین بودجه دیوار در مرز مکزیک کنار بیایند. در این مدت اتفاقات زیادی افتاد عملا تعطیلی باعث شد تا بسیاری از کارمندان دولت، یا بدون حقوق کار کنند یا به مرخصی اجباری بروند. از سویی هم سفر خارجی هیئت مجلس نمایندگان آمریکا لغو شد. سخنرانی سالانه و ارائه برنامه ترامپ در کنگره نیز به تعویق افتاد. به صورت نمایشی نیز هر از گاهی تصاویری ازفست فود خوردن محافظان و کارمندان ترامپ و برخی از شخصیت‌های دیگر سیاسی منتشر شد که به دلیل تعطیلی دولت غذا برای خوردن نداشتند. تجمعات کوچکی هم با بشقاب‌های خالی در آمریکا به نشانه اعتراض به تعطیلی دولت دراین کشور صورت گرفت.
ترامپ خبرپایان این تعطیلی را اینگونه اظهار کرد:«بسیار مفتخرم که امروز اعلام کنم ما به توافقی برای پایان دادن به تعطیلی و بازگشایی دولت فدرال رسیده‌ایم.»
اما این همه ماجرا نیست، او از سویی دیگر به این نکته تاکید کرده است که این بازگشایی موقت است و تا 15 فوریه –سه هفته دیگر- ادامه خواهد داشت تا بعد از آن معلوم شود دوطرف بر سر دیوار مکزیک به تفاهم می‌رسند یانه.
آن طور که ایسنا می‌نویسد رئیس‌جمهوری آمریکا در این بازه زمانی به تلاش‌های خود برای مجاب‌کردن رهبران کنگره به منظور تامین بودجه مورد نیاز برای ساخت دیوار در مرز مکزیک ادامه می‌دهد.


ترامپ گفت: آن‌ها مایلند حزب‌گرایی را کنار بگذارند و امنیت مردم آمریکا را در جایگاه نخست قرار دهند.رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرد: موضوع ساخت دیوار بخش مهمی از راهکار خواهد بود.در عین حال ترامپ تصریح کرد، در صورتی که تلاش‌ها برای تامین بودجه لازم برای ساخت دیوار ناکام بماند، اقدامات یک‌جانبه خود را مد نظر قرار خواهد داد.
وی گفت: جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در سه‌هفته آینده با حسن نیت درباره اختصاص بودجه دولت و ساخت دیوار مرزی مذاکره خواهند کرد. او در ادامه بر ضرورت ساخت دیوار مرزی با مکزیک تاکید کرد.
ترامپ اعلام کرد: در صورتی که تا ۱۵ فوریه کنگره بر سر ساخت دیوار به توافقی نرسد، من از قدرتم برای اعلام وضعیت اضطراری استفاده خواهم کرد، یا اینکه دولت فدرال دوباره تعطیل خواهد شد.
از سویی دیگر اما کاخ سفید اعلام کرد که رئیس‌جمهوری آمریکا پس از ۲۱ روز به دنبال اتمام دوره بودجه موقت، ساخت دیوار پیشنهادی در مرزهای کشورش با مکزیک را آغاز خواهد کرد.
کاخ سفید تاکید کرد: «این توافق به مفهوم عقب‌نشینی از موضوع ساخت دیوار نیست بلکه برای میلیون‌ها نفری است که از این تعطیلی آسیب شدیدی دیدند. اگر تا ۲۱ روز توافقی در این زمینه حاصل نشود، خود دست به کار خواهیم شد.»

>سخنرانی ترامپ
داوود هرمیداس باوند استاد حقوق بین‌الملل با بیان اینکه به نظر می‌آید بخشی از دلیل آغاز به کار کنگره به دلیل سخنرانی و ارائه برنامه سالانه ترامپ است به آفتاب یزد گفت: «کنگره تاریخ جدیدی را برای این موضوع تعیین نکرده و تاریخ پیشین را به تعویق‌انداخته است. اما ظاهرا بخشی از آغاز به کار دولت، برای همین موضوع و ارائه برنامه‌ها و سخنرانی ترامپ در کنگره است.»
وی ادامه می‌دهد: «مسئله احداث دیوار مکزیک همچنان یک معضل در آمریکاست. اما کنگره پیشتر اعلام کرده بود که تا پایان تعطیلی تحمیلی سخنرانی ترامپ هم صورت نخواهد گرفت ولی ظاهرا هم‌اکنون نیز تفاهماتی در این زمینه شکل گرفته است.»
استاد حقوق بین الملل اظهار می‌کند: «در هر حال پایان تعطیلی دولت حتی به صورت موقت یک نوع سازش میان دوطرف است. احتمالا ترامپ گزارش سالانه‌اش را نیز درهمین مدت خواهد داد، اما در مورد سایر مسائلی که تفاهم صورت نگرفته است، همچنان مسائل حاد است.بنابراین هنوزهم موضوع احداث دیوار مکزیک با آن هزینه سنگینش حتما فرق می‌کند. اما سازش اخیر برای از سر گیری کاردولت حرکتی در مسیر تعدیل کردن موضع دوطرف است.»
هرمیداس باوند اما براین نکته نیز تاکید کرد که: «ممکن است که بعد از پایان این تعطیلی موقتی بار دیگر دولت تعطیل شود. اگر در مدت باقی مانده، توافقات در سایر زمینه‌ها صورت نگیرد شرایط آمریکا یکبار دیگر خاص می‌شود.»

>به دلیل آن انزواطلبی
هرمیداس باوند در پاسخ به این سوال که این شرایط نابسامان برسر دیوار کشی مرزمکزیک قرار است تا کجا تداوم پیدا کند، بیان داشت:«رویه‌ای که ترامپ در پیش گرفته است رویه شبه انزواطلبی است. رویه‌ای که تعهدات مالی‌اش را در اقصی نقاط جهان، حتی در ناتو متوقف کند. موضوعی که باعث شد اروپا تصمیم بگیرد تا یک سیستم امنیتی جدا راه‌بیندازد. ترامپ در خاوردورنسبت به کره جنوبی و ژاپن همین وضعیت را در نظر گرفت. نفتا را برهم زد. نفتایی که قرار بود از سه کشور به بقیه کشورهای آمریکایی تسری پیدا کند. راجع به همکاری اقتصادی در کشورهای ساحل اقیانوس آرام نیز رفتار مستاصلی نشان داد. از عهدنامه پاریس هم بیرون آمد. حتی در سوریه هم نشان داد که علاقه‌ای به حضور نیروهایش در آمریکا ندارد مگر آنکه هزینه‌های آن را چند برابر سعودی‌ها بدهند. فلسفه ترامپ این است که مالیات‌دهندگان آمریکا این مالیات‌ها را بابت تعهدات آمریکا در خارج از آمریکا نباید پرداخت کنند و همه این‌ها باعث سیاست‌ها انزواطلبی او شد. او خواست تا تعهدات آمریکا به عنوان یک هژمونی کاهش یابد یا دیگران بار عمده مالی آن را متحمل شوند.»
هرمیداس باوند در پاسخ به این سوال که تا چه‌اندازه ترامپ ممکن است از موضع خود در کشیدن دیوار دست بکشد اظهارداشت:«ترامپ می‌خواهد یکسری دستاوردهایی داشته باشد که نشان دهد در وعده‌های انتخاباتی‌اش موفق بوده است، یکی از آن‌ها کره شمالی بود که به خواسته‌هایش هنوز آن‌طور که باید نرسیده است اما کار بسیار بزرگی انجام داد. از سویی به دنبال آن بود تا بابرهم زدن برجام بتواند مذاکره دوباره‌ای با ایران انجام دهد. او تلاش داشت تا از طریق گفتمان ایران را تحت‌الشعاع قرار دهد تا دست آخر به این نتیجه برسد که بگوید من جامعه بین‌المللی را ازیک خطر بزرگ نجات دادم. مطمئنا اگر می‌توانست به این موضوع دست یابد اتفاق بسیار بزرگی بود اما تاکنون چنین نشده است. ترامپ اکنون در یکسال و‌اندی که در پیش دارد و وقتی می‌بیند در زمینه‌هایی که می‌خواسته دستاوردی نداشته تلاش می‌کند تا در زمینه دیوار مکزیک به یک موفقیت تمام و کمال برسد.»

>نقشه ترامپ
مهدی مطهرنیا استاد حقوق بین الملل از منظر دیگری نیز به این موضوع نگاه می‌کند. او این پایان تعطیلی را اقدامی حساب شده از سوی ترامپ می‌داند و با بیان اینکه ضربه‌ای که تاکنون به دولت فدرال ازبابت تعطیلی دولت وارد آمده است بیشتر از هزینه‌های ساخت دیواری است که ترامپ ابعاد آن را در نظر گرفته است به آفتاب یزد گفت:«آن طور که تا کنون بر آوردشده است هزینه تعطیلی دولت شش میلیارددلار اعلام شده است، در حالی که هزینه ساخت دیوارمکزیک 5.7میلیارددلار بر آورد شده است. ترامپ خواهان آن بوده است تا نشان دهد که هزینه‌هایی که در این زمینه و با تعطیلی دولت از سوی دموکرات‌ها بر او تحمیل می‌شود از هزینه‌هایی که وی برای امنیت کشور و ساخت دیوار درخواست داشته است به مراتب بیشتر بوده است و دموکرات‌ها تنها به فکر شکست برنامه ترامپ هستند نه نگران از هزینه ساخت دیوار.»
وی ادامه می‌دهد:« به نظر می‌رسد که ترامپ صبرکرد تا سی و پنج روز از تعطیلی دولت تمام شود تا هزینه‌های ناشی از تعطیلی دولت فدرال در ارتباط با هزینه دیوار مکزیک بالاتر از ساخت دیوار مکزیک شود و به این ترتیب به آمریکا پیام دهد که آنچه برای کنگره اهمیت دارد تنها شکست وعده‌های انتخاباتی ترامپ است نه هزینه‌های دیوار تا بدین ترتیب برگ برنده خود را به دست آورد.»
مطهرنیا اضافه می‌کند:«از طرفی دیگر با توجه به بالغ بر 1500 کمپینی که در جهت کمک کارمندان فدرال به وجود آمد ترامپ با این عقب‌نشینی تاکتیکی تلاش می‌کند که بیش از این فشار به‌کارمندان دولت فدرال وارد نیاید و در گام سوم با دادن یک اولتیماتوم به کنگره تا 15 فوریه زمینه‌های نمایش قدرت بیشتر خود را نیز فراهم سازد.»
این کارشناس درباره اولتیماتوم ترامپ می‌افزاید:«آنچه که هم اکنون شاهد هستیم بیانگر بخش بزرگی از هدف‌گذاری‌های ترامپ جهت ایجاد فضای سیاسی مطلوب برای دیدگاه‌های اوست. به هر ترتیب و تعطیلی دولت فدرال می‌تواند پیامدهای ناگواری را هم برای کل کشور آمریکا و ترامپ به همراه داشته باشد. از همین رو او با این اولتیماتوم می‌تواند پاسخگوی طرفدارانش از جهت منطق سیاسی باشد.»

>تعطیلی دوباره؟
این استاد حقوق بین الملل می‌گوید:«ترامپ در پذیرفتن پایان تعطیلی دولت یک عقب‌نشینی تاکتیکی انجام داده است، نه یک حرکت استراتژیک.»
مطهرنیا در پاسخ به این سوال که آیا کاخ سفید به تنهایی می‌تواند بعد از 15 فوریه ساخت دیوار را آغاز کند؟ اظهار می‌دارد:«طبق قانون اساسی ایالات متحده آمریکا در حوزه مسائل امنیتی و سیاست خارجه تصمیم‌گیرنده نهایی شخص رئیس‌جمهور است. در بنددوم بخش دوم قانون اساسی آمریکا آمده است که رئیس‌جمهور آمریکا بالاترین مقام تصمیم‌گیرنده در سیاست خارجی است و بنابراین اگرترامپ ساخت این دیوار را به عنوان یک مقوله امنیتی در حوزه سیاست خارجی مورد توجه قرار دهد و با دستورالعمل ویژه به عنوان رهبر ایالات متحده بتواند هزینه‌های مالی آن را به گونه‌ای فراهم کند که تخلفی صورت نگیرد یا بار مالی آن را خود تقبل کند یا در مجموعه‌ای از سهامداران شرکت‌های بزرگ طرفدار ترامپ این مبلغ را فراهم کند. ساخت این دیوار بدون اجازه کنگره امکانپذیراست، هرچند این کار ممکن است با چالش‌های بزرگی نیز
روبه‌‌رو شود.»
مطهرنیا درباره این که آیا دولت ممکن است دوباره تعطیل شود می‌گوید:«ترامپ نشان داده است که تهدیدهای خود را تا حدود زیاد اجرایی می‌کند اما در کش و قوس‌های اجرای تهدیدات، بیشتر به دنبال معامله با طرف مقابل است. به عبارتی دیگر اگر در معامله نتیجه قابل توجهی به دست نیاورد تهدیدهای خود را عملی می‌کند. بنابر این در اینجا کنگره باید بداند که در رفتارشناسی سیاسی ترامپ، این کنشگر به دنبال دستیابی به امتیازات است و اگر بخواهد بازنده کامل باشد او نیز از آن سو می‌تواند تبدیل به یک مهاجم غیرشکیبا و دیوانه نشود.»

>شرایط اضطرار و دریافت بودجه از ارتش
اگرچه این روزها ترامپ و کنگره تا‌اندازه‌ای بر سر تشکیل مجدد دولت به تفاهم رسیده‌اند اما سه هفته آینده، سه هفته بسیار با اهمیتی است. اگر دولت و کنگره به تفاهم نرسند، ترامپ می‌تواند همان طور که گفته دو کار انجام دهد یا آنکه دولت را دوباره تعطیل کند یا آنکه ساخت دیوار را شخصا آغاز کند. به غیراز مسائلی که مطهرنیا نیز به آن اشاره کرد اگر دولت اعلام وضعیت اضطراری کند آن موقع رئیس‌جمهور می‌تواند حتی بودجه ساخت دیوار را از بخشی از بودجه ارتش آمریکا که پیشتر به تصویب رسیده است -به دلیل این که آمریکا در شرایط اضطراراست- بردارد. بنابراین به نظر می‌آید جسارت ترامپ آنقدر زیاد باشد که بعداز پایان 15 فوریه با اعلام شرایط اضطرار بی‌آنکه بخواهد عمل غیرقانونی انجام دهد، یا هزینه‌های آن را از شرکت‌های حامی خود بستاند و از ارتشی که در طول این ماه‌ها هزینه‌های آن را نیز بسیار کاهش داده است جمع کند. البته همان طور که کارشناسان نیز اذعان داشته‌اند با توجه به اینکه هزینه تعطیلی دولت دراین مدت بیش از دیوار مکزیک بوده است مشخص است آنچه که دراین وادی در حال اتفاق است صرفا جنگ قدرت میان ترامپ و کنگره و البته جمهوری‌خواهان و دموکرات‌هاست. ظاهرا دوطرف می‌دانند که اگر یک طرف دراین جنگ قدرت کوتاه بیایند باید در بسیاری جاهای دیگر نیز در مقابل رقیب کوتاه بیایند. ازهمین روست که اکنون با لجبازی سیاسی هریک سعی دارد خود را از دیگری صاحب قدرت بیشتری بداند.