ایست! کارگران ساختمانی بیکارند !

آرمان امروز- مجتبي‌کاوه: صبح‌ها هنگام عبور از خيابان‌هايي که پاتوق کارگران ساختماني است اگر به هر دليل کمي از سرعت خود بکاهيد تعداد زيادي از اين کارگران به هواي اين که شما سازنده و کارفرما هستيد از جاي خود نيم‌خيز مي‌شوند. اگر کار ساختماني داشته باشيد و توقف کنيد سر اين که همراه شما بيايند با هم رقابت مي‌کنند و حتي دعوا راه مي‌اندازند. مشاهدات ميداني و اظهارات اهالي ساخت و ساز حکايت از آن دارد که شمار اين کارگران روز به روز در حال افزايش است. کارگراني که هر روز کارفرماي کمتري آنها را با خود سر ساختمان مي برد و نه تنها نمي‌توانند پولي براي خانواده هاي چشم به راه خود، جمع کنند بلکه بايد دست خالي و بدون کسب نان روزانه‌شان به خوابگاه‌هاي پرتراکم و خانه‌هاي نيمه کاره اي که دوستان و هم صنفانشان هنوز در آنها کاري دارند، برگردند. اين وضعيت از يک سو به دليل کاهش قابل توجه پروانه‌هاي ساخت و ساز است و از سوي ديگر به خاطر مهاجرت ده ها هزار نفر از اتباع افغانستان به ايران بعد از حاکميت طالبان.
رکود ساخت و ساز بر اساس آمار پروانه هاي ساختماني
داده هاي آماري منتشر شده توسط مرکز آمار ايران نشان مي‌دهد سال گذشته 1400 صدور پروانه احداث ساختمان توسط شهرداري‌هاي کشور بالغ بر 26.7 درصد کاهش يافته است. آمار پروانه هاي ساختماني صادر شده امسال هم اميدبخش نبوده و روند نامطلوب ساخت و ساز همچنان ادامه دارد. آخرين آمارها حاکيست تعداد 736 پروانه‌ احداث ساختمان توسط شهرداري تهران در بهار 1401 صادرشده است که نسبت به فصل گذشته 50,6 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 47.2 درصد کاهش داشته است.
مجموع مساحت زيربنا در پروانه‌هاي احداث ساختمان‌ صادرشده از سوي شهرداري‌ تهران در بهار 1401 بالغ ‌بر 1127 هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته 49,6 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 45.9 درصد کاهش داشته است.


در بهار سال 1401، تعداد 90290 واحد مسکوني در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان از سوي شهرداري‌هاي کشور پيش‌‌بيني شده است که نسبت به فصل گذشته 21,8 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 12.7 درصد کاهش داشته است.  متوسط تعداد واحد مسکوني در هر پروانه‌ي احداث ساختمان 3.1 واحد بوده است‌.تعداد 29437 پروانه‌ي احداث ساختمان توسط شهرداري‌هاي کشور در بهار 1401 صادرشده است که نسبت به فصل گذشته 20,4 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 15.3 درصد کاهش داشته است.
مجموع مساحت زيربنا در پروانه‌هاي صادرشده براي احداث ساختمان‌ در بهار 1401 حدود 17105 هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته 20,6 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 16.7 درصد کاهش داشته است.
توجه به اين نکته ضروريست که اغلب سازندگان کار پروانه هاي ساخت و ساز خود را در فصل بهار و ماه ابتدايي تابستان دريافت مي کنند تا عمده عمليات ساختماني آنها در فصل گرم سال به اتمام برسد و با مشکلاتي که فصول سرد بر سر ساختمان سازي ايجاد مي کند مواجه نشوند.
مرکز پژوهش‌هاي مجلس نيز اخيرا در گزارشي با تحليل عملکرد سه ماهه اول امسال اقتصاد در سال 1401،  بخش مسکن و ساختمان را هم به زير ذره بين نقد و بررسي برده است. اين گزارش تحليلي درباره بخش ساختمان با تقسيم اين بخش به دو حوزه مسکوني و ساير ساختمان‌ها، آنها  را يکي از مهم‌ترين بخش‌هاي اقتصادي مي‌داند. چون بخش ساختمان و مسکن در انتهاي زنجيره توليد بوده و بخش‌هاي زيادي از بخش‌ها و صنايع مولد شامل توليد نهاده‌هاي ساختماني و نيز حمل و نقل را درگير مي‌کند. اين گزارش نيز پس از بررسي تعداد پروانه‌هاي ساختماني صادره واحدهاي مسکوني مناطق شهري کشور به اين نتيجه رسيده است که در 12 ماه اخير منتهي به شهريور 1401 رشد  شاخص تعداد پروانه‌هاي ساختماني صادره در سراسر کشور منفي بوده و به اين ترتيب رکود و  رشد منفي سرمايه‌گذاري در بخش ساخت و ساز مشهود است.
يک فعال صنعت ساختماني در مورد وضعيت عرضه و تقاضاي نيروي کار و کارگر ساختماني در حال حاضر به «آرمان امروز» مي‌گويد: از اوايل بهار امسال پيش بيني مي شد که با کاهش فعاليت ساختمان سازي در تهران و کلان شهرها مواجه باشيم چرا که فروش آپارتمان ها و املاکي که پيش از اين ساخته شده با رکود شديد مواجه بود و با وجود افزايش قيمتي که هر ماه شاهد آن هستيم تقاضايي براي خريد در بازار وجود ندارد. در تابستان نيز اين وضعيت تشديد شد و سازندگان نسبت به سال قبل ساختمان هاي کمتري را شروع به کار کردند. بنابراين کارگران ساختماني امسال با بيکاري مواجه شدند و در کل بهار و تابستان امسال عرضه کارگر از تقاضاي آن بيشتر بود.
از طرفي امسال بعد از چند سال کاهش کارگران ساختماني به دليل سخت گيري هايي که وزارت کشور و کلانتري ها داشتند و اتباع فاقد برگه و مجوز اقامت را جمع آوري و اخراج مي کردند، باز هم شاهد افزايش شديد تعداد اتباع افغاني در کشور بوديم. سيل مهاجران افغاني که بعد از حاکميت طالبان وارد کشور شده اند هنوز به درستي آمارگيري نشده و برآورد 500 تا 700 هزار نفري کمترين برآوردي است که از اين افراد مي شود. 90 درصد اين افراد در بخش ساختماني به عنوان کارگر ساده مشغول به کار مي شوند و علاوه بر اين که عرضه کارگر ساختماني را خصوصا در تهران و شهرهاي بزرگ افزايش مي دهند، عرصه را براي کارگران ايراني هم تنگ مي کنند.