نرخ سود و نعل وارونه

سجاد وجدانیان- سود بانکی یکی از ابزارهای سیاست پولی است که از آن، جهت کنترل نقدینگی و مبارزه با رکود یا تورم، بسته به مورد، استفاده می‌شود. در دولت یازدهم موضوع کاهش نرخ سود بانکی مطرح و اجرا شد. صرف‌نظر از اینکه در همان زمان اجرا نیز ویترین بانک‌ها نرخ سود مصوب بود و طرح‌های زیرمیزی بانک‌ها نرخ‌های سود بالاتر در دولت 24 میلیونی دوازدهم، دوباره این بحث چالشی ادامه دارد تا آنجا که قرار است از روز شنبه نرخ سود بانکی از 18 به 15 درصد کاهش یابد. همه دولتی‌ها و در راس آنها رییس کل بانک مرکزی به عنوان مجری این تصمیم کلان اقتصادی بر این کاهش تاکید دارند. ولی شدت این تاکیدها به اندازه‌ای زیاد است که پدیده «شاه‌ماهی سرخ» را یادآوری می‌کند. داستان شاه‌ماهی سرخ از این قرار است که این ماهی بوی شدیدی دارد و شکارچیان پی برده‌اند که جایی که این بوی شدید بپیچد، سگ‌های شکاری نمی‌توانند بوی شکارهای ضعیف‌تر را دنبال کنند. کاربرد اصلی این نظریه این است که همواره باید متوجه موضوع اصلی بود و نباید تحت تاثیر موضوعات جذاب ولی انحرافی دچار رد‌گم‌کنی شد. ضرب‌المثل «نعل وارونه زدن» نیز به همین موضوع اشاره دارد. وقتی نعل به صورت وارونه به پای اسب زده شود، اثری که روی جاده می‌ماند، خلاف جهت حرکت واقعی را نشان می‌دهد. حال نرخ سود همان شاه‌ماهی سرخ یا نعل وارونه است. آنقدر موسسات غیرمجاز با به‌کارگیری ابزار نرخ سود غیرواقعی برای نظام پولی و بانکی مشکل به وجود آورده‌اند که به نظر می‌رسد کاهش نرخ سود، نجات‌غریق نظام بحران‌زده بانک‌هاست در حالی‌که نرخ سود بالا، خود معلول علت دیگری بوده است و آن، نقدینگی سرگردان است. این نقدینگی به هرجا که جذاب‌تر باشد، هجوم می‌آورد و در این سال‌های رکود و بی‌رونقی، مدینه فاضله‌ای بهتر از سیستم بانکی پیدا نکرده است. حال اگر فرض شود با کاهش نرخ سود بانکی، سیل نقدینگی به سمت تولید خواهد رفت، کاملا اشتباه است چراکه بخش ورشکسته تولید، جذاب نیست و لاجرم نقدینگی به بازارهای ارز یا طلا یا بخش اجاره مسکن هجوم خواهد آورد و باز بحرانی دیگر و باز مردمی که باید این بحران‌ها را تحمل کنند. به نظر می‌رسد بهتر باشد به جای دادن وعده‌های شیرین‌تر از عسل و بالا بردن قند خون مردم، تدبیری برای مقصد بعدی نقدینگی اندیشیده شود.
s.vojdanian@chmail.ir
سایر اخبار این روزنامه
رییس‌جمهور فرانسه: ازنقض عهد آمریکا تا پایبندی ایران به تعهدات جهش بهای طلا با آزمایش موشکی پیونگ‌یانگ در دانشکده علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران و با حضور فعالان اجتماعی بررسی شد؛ پرداخت ١١ هزار میلیارد تومان یارانه عضو جدید شورای اسلامی شهر تهران مطرح کرد: جدال لفظی فدراسیون کشتی و وزارت ورزش بالا گرفت؛ ژن خوب و نامه استخدام! تعیین تکلیف میدان‎های مشترک گاز و نفت در دولت دوازدهم؛ افکار عمومی را جدی بگیرید تاکید بر رونق غیر تورمی تنش‌آفرینی پیونگ‌یانگ ادامه دارد؛ جهانگیری در مراسم تودیع و معارفه وزرای سابق و جدید صنعت، معدن و تجارت: مسیرهای پیش رو در اصلاح نظام بانکی رییس‌جمهور فرانسه: جهش بهای طلا با آزمایش موشکی پیونگ‌یانگ عارف رییس فراکسیون امید در اجلاسیه دوم شد درخواست تیلرسون از رییس کمیته روابط خارجی سنا؛ با برجام چه باید کرد با برجام چه باید کرد با برجام چه باید کرد انتقاد وزیر صنعت از واگذاری‌های غیراصولی؛ تقابل ایران - کره جنوبی در مسیر جام جهانی 2018؛ گوش پیونگ یانگ بدهکار نیست صادرات 17 میلیارد دلاری و واردات 19 میلیارد دلاری در 5 ماهه سال 96؛ کاهش 32 درصدی حمل‌و‌نقل زمینی کشور در دو سال اخیر؛ ادامه نصب «کاشی ماندگار» بر سردر خانه هنرمندان؛ مدیر کل ستاد مبارزه با قاچاق کالا وعده پایان مهر را داد؛ جایزه نمرات خوب آقازاده! از بگم‌بگم تا میگم میگم! آقای روحانی: خصوصی‌سازی در حال احتضار سونامی فساد در اقتصاد ایران محاکمه قاتل آتنا اصلانی به پایان رسید؛ نرخ سود و نعل وارونه مقصران حادثه پلاسکو در گزارش مجلس مشخص شدند؛ گر حکم شود که مست گیرند ابراهیم یزدی، ما و انقلاب نرخ سود و نعل وارونه مصالحه‌جویی؛ تکنیک یا راهبرد مصالحه‌جویی؛ تکنیک یا راهبرد