روحانی و آینده اصلاح‌طلبی

محمد هدایتی‌ - وقتی حسن روحانی با رای 24 میلیونی به ریاست‌جمهوری مجدد رسید، خیلی‌ها از دور جدید اصلاحات در ایران سخن گفتند؛ اینکه رییس‌جمهور منتخب به پشتوانه این رای، پروژه بسط آزادی‌های مدنی را پی خواهد گرفت، اینکه رییس‌جمهور کابینه‌ای بر‌خواهد گزید که همنوایی بیشتری با خواست تغییر داشته باشد. اما اتفاقات پس از انتخابات، خلاف این روند را نشان می‌دهد. نارضایتی‌هایی از روحانی شکل گرفته است، به ویژه از جانب اصلاح‌طلبان و در مورد کابینه. فرجام رابطه اصلاح‌طلبان با روحانی چه خواهد شد؟ احتمالا همکاری جسته ‌گریخته این دو تا پایان دوره ریاست‌جمهوری فعلی ادامه خواهد داشت. اما اصلاح‌طلبان به عنوان یک گروه سیاسی که بیشترین نقش را در پیروزی روحانی برای خود قائلند‌ و از سوی دیگر خواسته‌هایشان آنچنان هم اجابت نشده است، چه مسیری را باید در آینده پیش بگیرند؟
اصلاح‌طلبان‌ به ویژه از سال 1388 به بعد محدودیت‌هایی برای حضور در قدرت دارند. آنها اگرچه در این سال‌ها سعی در عادی‌سازی و ترمیم روابط خود با حاکمیت کرده‌اند، اما چنین امری هنوز به طور کامل تحقق پیدا نکرده است. همین وضعیت بود که در دو دوره اخیر به ائتلاف آنها با حسن روحانی منجر شد؛ روحانی که هیچ‌گاه یک اصلاح‌طلب محسوب نمی‌شد و احتمالا نزدیک‌ترین دیدگاه با او بر سر قضیه هسته‌ای بود. مساله، آینده این ائتلاف است. آرایش سیاسی در ایران در حال تغییر است. جناح اصولگرا در این دوره‌ اولین نشانه‌های وحدت را از خود نشان داد. آنها پس از چند بار شکست احتمالا تمام توان خود را این بار منسجم‌تر به کار خواهند بست تا قدرت اجرایی را نیز در اختیار گیرند. از سوی دیگر یگ پرسش مهم در ایران این است که آیا حسن روحانی پس از پایان این دوره، می‌تواند کماکان به عنوان چهره‌ای تاثیرگذار و مستقل در فضای سیاسی ایران فعالیت و جریان‌سازی کند. او احتمالا می‌خواهد نقشی چون‌ هاشمی رفسنجانی داشته باشد‌ اما درباره چنین امکانی تردید وجود دارد. روحانی اگرچه سابقه‌ای طولانی در بخش مختلف حاکمیت داشته است‌ اما شکوفایی سیاسی‌اش در این اواخر را بدون تردید مدیون ‌هاشمی‌رفسنجانی و حمایت محمد خاتمی است. روحانی در کمپین انتخاباتی‌اش با شعارهایی بعضا ساختارشکن کوشید وجهی جدید از خود ارائه کند. باید دید آیا وی در آینده امکان و توان جریان‌سازی دارد یا نه. و اما اصلاح‌طلبان. شاید یک دستور کار برای آنها جهت حضور در انتخابات بعدی، حفظ نوعی فاصله با دولت موجود است. اصلاح‌طلبان اگرچه اشتراکاتی با دولت روحانی دارند‌ اما امکان حضور و پیروزی در دور بعد منوط است به فاصله‌گیری نسبی از این دولت. فراموش نکنیم که در کمپین‌های انتخاباتی‌ و به ویژه در ایران که مبنای دقیقی برای ارزیابی عملکردها وجود ندارد، دفاع از دولت مستقر و وضع موجود، در هر شرایطی سخت‌ترین کار است. اصلاح‌طلبان اگر این فاصله را شکل ندهند و از گفتمانی متفاوت صحبت نکنند، در آن زمان، نماینده وضع موجود قلمداد خواهند شد و آماج حملات، آن هم با در نظر گرفتن این شرایط که بسیاری از شرایط کشور به ویژه وضعیت اقتصادی به این زودی احتمالا بهبود نخواهند یافت.
Hedayati.mohammad@yahoo.com
سایر اخبار این روزنامه
آغاز کار پنجمین شورای شهر تهران؛ برآورد هزینه جنگ 16 ساله افغانستان؛ آغاز کار پنجمین شورای شهر تهران؛ برآورد هزینه جنگ 16 ساله افغانستان؛ آغاز کار پنجمین شورای شهر تهران؛ برآورد هزینه جنگ 16 ساله افغانستان؛ آماده پیگیری خواسته کروبی رییس شورای شهر تهران تاکید کرد؛ ترامپ از پایبندی ایران به برجام عصبانی است جنجال «روسیه گیت» ادامه دارد لزوم کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمد‌های نفتی؛ بررسی طرحی که قرار بود فقر را از میان بردارد؛ اولین وعده ربیعی به رسانه‌ها محقق نشد؛ مزون‌های غیر‌رسمی در تهران رو به افزایش است؛ تعویض اموال بابک زنجانی با دوک نخ‌ریسی! بازگشت اعتماد جهانی به نظام بانکی ایران بررسی کارشناسان نسبت به تحقق وعده‌های تجاری دولت؛ «جهان صنعت» وضعیت صنعت کاغذ در ایران و جهان را بررسی می‌کند؛ ادعای بزرگ یا اصلاح راهبردی فصل تازه دیپلماسی اقتصادی زهرا احمدی پور در بازدید از نمایشگاه ملی صنایع دستی عنوان کرد؛ روحانی و آینده اصلاح‌طلبی تحول در روابط ایران و قطر بررسی چارچوب سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ روز کارمند و بلوغ اداری زن میانسال آمریکایی برنده بلیت بخت‌آزمایی ۷۵۹ میلیون دلاری شد