روزنامه جهان صنعت
1397/02/20
خروج آمریکا از برجام؛
گروه حمل‌ونقل- خروج آمریکا از برجام، قراردادهای ۴۰ میلیارد دلاری ایرباس و بوئینگ با ایران را با اما و اگرهایی مواجه کرده است. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در سخنرانی خود، خروج این کشور از توافق هسته‌ای موسوم به برجام را اعلام کرد، بسیاری از رسانه‌ها از احتمال به تعلیق درآمدن قراردادهای تجاری اروپا و برخی کشورهای دیگر با ایران از جمله قراردادهایی که با غول‌های هواپیماسازی ایرباس و بوئینگ به امضا رسیده بود، خبر دادند.ترامپ علاوه بر اعلام خروج از معاهده برجام، گفت که تحریم‌های اقتصادی با شدت بسیار بیشتری به ایران بازخواهند گشت که این تحریم‌ها صادرات نفت و خرید تجهیزات نفتی و قراردادهای خرید هواپیماهای مسافربری و غیرنظامی را نشانه گرفته است.
بلومبرگ در گزارشی آورده است: ترامپ که همواره توافقنامه هسته‌ای ایران را برای آمریکا مایه تاسف می‌دانست، حالا به سنگ‌اندازی‌های مداومش مهر تایید زد و به ادامه توافق هسته‌ای با ایران خاتمه داد.
شرکت اروپایی ایرباس و بوئینگ آمریکا در مجموع قراردادهایی را به ارزش ۴۰ میلیارد دلار با شرکت هواپیمایی ایران‌ایر و آسمان به امضا رسانده بودند و قرار بود هرکدام به ترتیب ۱۰۰ و ۸۰ فروند هواپیما را به ایران تحویل دهند.
استیون منوچین - وزیر خزانهداری ایالات متحده آمریکا – دقایقی بعد از سخنرانی ترامپ اعلام کرد که پس از بازگشت تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، مجوز فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس به ایران لغو خواهد شد و این شرکت‌ها نیز تنها چندماه فرصت دارند به این همکاری‌ها پایان دهند.
احتمال لغو قرارداد خرید هواپیماهای جدید و به روز از سوی بزرگترین غول‌های هواپیماسازی برای ناوگان هواپیمایی و حمل و نقل هوایی ایران می‌تواند خبر ناخوشایندی محسوب شود؛ چراکه در صورت تحویل این هواپیماهای جدید، ایرلاین‌های ایران می‌توانستند با افزایش خدمات و مسافران بین‌المللی خود، علاوه بر افزایش درآمد و امنیت پروازی خود، به هاب منطقه خاورمیانه تبدیل شده و با ایرلاین‌های کشورهای حوزه خلیج فارس همچون امارات و قطر که هم اکنون گوی رقابت را از ایران ربوده‌اند، به رقابت بپردازد.
به گفته بسیاری از تحلیلگران، خروج آمریکا از برجام موجب ضرر مالی ۴۰ میلیارد دلاری به این شرکت‌های هواپیماسازی خواهد شد.
گوردون جاندرو- معاون مدیرعامل بوئینگ - در بیانیه‌ای در واکنش به خبر خروج ترامپ از برجام گفت: ما در اقدامات بعدی، با دولت آمریکا در این خصوص مشورت خواهیم کرد چراکه باید از سیاست‌های کشور خود، ایالات متحده، پیروی کنیم.
ایرباس نیز در بیانیه‌ای اعلام کرده که تصمیم‌گیری ما درباره لغو قراردادمان با ایران، قطعا زمان می‌برد.
ایران‌ایر پس از برجام ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس و ۲۰ فروند هواپیمای توربوپراپ ATR را سفارش داده بود که تاکنون سه فروند ایرباس و هشت فروند ATR را تحویل گرفته است.
شرکت‌های اروپایی به دلیل اینکه شماری از قطعات هواپیماهای تولیدی آنها در آمریکا تولید میشود، به مجوز صادرات واشنگتن برای تکمیل قراردادهایشان نیاز دارند. تا قبل از اعلام خروج آمریکا از برجام، برخی از مجوزهای لازم برای تحویل هواپیماهای ایرباس به ایران از سوی واشنگتن داده شده بود اما حالا با خروج این کشور از برجام معلوم نیست دقیقا چه بر سر سرنوشت قراردادهای خرید هواپیما می‌آید.
ورود هواپیماهای جدید به ایران متوقف نخواهد شد
در همین حال دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی معتقد است با توجه به باقی ماندن اروپایی‌ها در برجام و زمانی که شرکت ایرباس برای بررسی شرایط درخواست داده، اظهارنظر قطعی درباره سرنوشت قرارداد هواپیماهای برجامی زود است ولی نمی‌توان گفت با خروج آمریکا از برجام، ورود هواپیماهای جدید به ایران متوقف خواهد شد. مقصود اسعدی سامانی در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: با توجه به اینکه ایالات متحده آمریکا رسما اعلام کرد که از برجام خارج خواهد شد، شرکت‌های هواپیمایی ایرانی نیز رویکردها و برنامه‌های خود را بر این اساس تنظیم خواهند کرد. همان‌طور که صنعت هواپیمایی ایران در طول چهار دهه گذشته با وجود تمام تحریم‌ها به حیات خود ادامه داده، از این پس نیز شرکت‌های ایرانی حرکتشان را متوقف نخواهند کرد.
وی ادامه داد: در طول سال‌های گذشته از پیروزی انقلاب اسلامی با وجود آنکه ما تحریم بودیم، توانستیم تعداد هواپیماهای خود را ۱۲ برابر کنیم. از این رو نمی‌توان اعلام کرد که با خروج آمریکا از برجام، ورود هواپیماهای جدید به ایران متوقف خواهد شد.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با بیان اینکه ایرباس و بوئینگ باید خودشان شرایط فروش هواپیما به ایران را بار دیگر بررسی کنند، تصریح کرد: با وجود آنکه در جزییات قراردادها میان طرفین نیستیم، اما این موضوع مشخص است که دو طرف تعهداتی به یکدیگر دارند و باید دید که در آینده این تعهدات چگونه اجرایی میشود؛ هر چند با خروج آمریکا اجرای این قراردادها دشوار خواهد شد، اما باید دید که به‌طور خاص ایرباس به عنوان یک شرکت اروپایی در نهایت به چه ارزیابی‌ای در این رابطه می‌رسد.
اسعدی سامانی با اشاره به توافقات اخیر شرکت‌های ایرانی با هواپیماساز سوخوی روسیه گفت: این موضوع نشان می‌دهد که ایرلاین‌های ما برنامه‌های مختلفی برای توسعه ناوگان خود دارند. حتی در صورتی که مشکلاتی بزرگ در جریان قراردادها به وجود آید نیز باز هم می‌توانیم با طرح‌های جدید، توسعه و تجهیز ناوگان خود را ادامه دهیم.
ایران‌ایر: تعیین تکلیف هواپیماهای برجامی تا ۲ هفته دیگر
در این شرایط مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران گفت: در خصوص قراردادهای خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ به مدت دو هفته بررسی‌های لازم را انجام می‌دهیم و پس از آن نظر خود را در رابطه با این قراردادها و وضعیت خرید هواپیما اعلام می‌کنیم. فرزانه شرفبافی در گفتوگو با تسنیم اظهار کرد با توجه به سیاست‌های دولت و اظهارات رییس‌جمهور، هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در خصوص قراردادهای خرید هواپیما از کمپانی‌های ایرباس و بوئینگ به مدت دو هفته بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد. وی تصریح کرد پس از این مدت نظر خود را در رابطه با این قراردادها و وضعیت خرید هواپیما اعلام می‌کنیم.
فخریه‌کاشان: هنوز زود است!
اصغر فخریه‌کاشان نیز در گفتوگو با ایلنا در مورد تصمیم آمریکا برای خروج از برجام و اظهارات استیون منوچین وزیر خزانهداری آمریکا مبنی بر اینکه مجوزهای دو شرکت بوئینگ و ایرباس برای فروش هواپیمای مسافربری به ایران لغو خواهد شد، تاکید کرد: اینکه تنها یک روز پس از این تصمیم آمریکا بخواهیم درباره سرنوشت قراردادها صحبت کنیم کمی زود است و جواب خیلی روشنی وجود ندارد.
وی افزود: باید ببینیم عکس‌العمل اروپایی‌ها چیست چراکه قراردادهای زیادی در دو سال گذشته با شرکت‌های اروپایی منعقد شده است هرچند که سفیر آمریکا در کشورهای اروپایی اعلام کرده طی شش ماه از قراردادها خارج شوند اما هنوز چیزی مشخص نیست و اروپایی‌ها اعلام کردند که در برجام می‌مانند.
مشاور وزیر راه‌وشهرسازی در امور بین‌الملل و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده با شرکت‌های بوئینگ و ایرباس گفت: اروپایی‌ها اعلام کردند از برجام و شرکت‌هایی که با ایران وارد قرارداد شده‌اند حمایت می‌کنند اما باید ببینیم مواضع اروپایی‌ها در قراردادها چیست و تا چه حد این حمایت عملی خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه زود است درباره واکنش شرکت‌های اروپایی در قرارداد با ایران قضاوت کنیم، گفت: باید دید اقدامات عملی اروپایی‌ها چه خواهد بود آیا می‌خواهند ریسک قراردادها را پوشش دهند و یا اینکه قراردادها را با شرایط آن زمان ادامه دهند.
فخریه کاشان با بیان اینکه اروپا اعلام کرده در معاهده 1+5 خواهند ماند اما باید بررسی کرد که حضور اروپایی‌ها در برجام چه منافعی برای کشورمان دارد و اگر این حمایت تنها لفظی باشد و در اجرا و ادامه قراردادها بی‌اثر باشد در آن زمان ایران هم تصمیماتی به نفع منافع ملی خواهد گرفت.
مشاور وزیر راه‌وشهرسازی در پاسخ به این سوال که در گذشته اعلام کردید شرایط جدید در هر زمان برای قراردادهای ایرباس عطف بماسبق نمی‌شود آیا امروز که آمریکا از برجام خارج شده قرارداد ایرباس مانند آنچه که به امضا رسیده عملیاتی خواهد شد، گفت: اگر اروپایی‌ها می‌گویند از برجام خارج نمی‌شوند این موضوع درست است و شرایط جدید نباید عطف بماسبق شود و قرارداد با ایرباس باید مانند آنچه به توافق رسیده‌ایم به اجرا برسد.
وی افزود: حال اگر موضوع برجام نباشد و مجوزهایی که در گذشته صادر شده باطل اعلام شود در این صورت شرایط فرق خواهد کرد.
وی با اشاره به شرایط قرارداد با ایرباس که بخشی از قطعات مورد نیاز ساخت هواپیما را از آمریکا خریداری می‌کند، گفت: شرکت ایرباس صددرصد اروپایی است و مانند برخی از شرکت‌های اروپایی بخشی از قطعات و تجهیزات خود را از آمریکا خریداری می‌کند اما تابع آمریکا نیست. وی تاکید کرد: در هر صورت چه در قرارداد با ایرباس و ATR و چه در سایر قراردادها باید منتظر عکس‌العمل اروپایی‌ها باشیم که آیا در اجرای قراردادها منافع ایران را هم درنظر می‌گیرند؟ و اینکه این حمایت تا چقدر در قراردادها عملیاتی میشود. وزارت خزانهداری آمریکا گفته مجوزهایی که برای تعاملات اقتصادی با ایران صادر کرده، در دو بازه زمانی ۹۰ و ۱۸۰ روزه متوقف خواهد شد و از این رو احتمالا مجوزهای فروش هواپیما به این دو شرکت هواپیماساز نیز لغو خواهد شد.
هنوز ایرباس و بوئینگ به‌طور رسمی موضع خود پس از خروج آمریکا از برجام را اعلام نکرده‌اند و این شرکت‌ها درخواست زمان بیشتر برای جوانب مختلف ورود شرکتشان به بازارهای ایران پس از خروج آمریکا از برجام را خواستار شده‌اند. پس از اجرایی شدن برجام، ایران‌ایر توانست قرارداد خرید ۲۰۰ فروند هواپیمای جدید را نهایی کند که تاکنون تنها ۱۱ فروند آن به ایران تحویل شده است.
سایر اخبار این روزنامه
ادامه برجام فقط با گرفتن تضمین قطعی
ایران به دنبال رفتار ماجراجویانه نیست
خروج آمریکا از برجام؛
زمینه‌سازی دیدار کیم و ترامپ
فعالان اقتصادی راهکار‌های توسعه‌ای پیشنهاد می‌کنند
سود عجیب سکه‌های پیش‌فروش
نظر کارشناسان درباره «همه می‌دانند»
پیشرفت راه‌های درمانی و افزایش امید به زندگی؛
جام بر جام نزن
راه‌های برخورد با دونالد!
مدیرعامل نفت و گاز پارس در پاسخ به «جهان صنعت»:
واکنش بورس ایران به تصمیم آمریکا
خروج از برجام
دور زدن دوباره تحریم‌ها
دیدار روسای جمهور اسراییل و روسیه پس از خروج آمریکا از برجام؛
خروج از برجام
قابل پیش‌بینی نبودن بازار نفت
اروپا، راهی برای ارتباط دوباره با آمریکا
زمانی برای تصمیمات منطقی
