فعالان اقتصادی راهکار‌های توسعه‌ای پیشنهاد می‌کنند

«جهان‌صنعت»- آمریکا بالاخره از برجام خارج شد. حال دیگر نباید اقتصاد ایران در بلاتکلیفی بماند. همه چیز مشخص است و فعالان اقتصادی می‌گویند با شیوه‌های خود تحریم‌ها را دور می‌زنند. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده آمریکا بالاخره خروج این کشور از برجام را اعلام کرد؛ همان چیزی که خیلی‌ها انتظارش را می‌کشیدند و حداقل در دو ماه گذشته همه آمادگی‌اش را داشتند. فعالان اقتصادی که گردانندگان اصلی اقتصاد ایران و دورزنندگان اصلی تحریم‌ها هستند، می‌گویند اتفاقا اگر ترامپ، برجام را تعلیق و یک مهلت دو تا سه ماهه تعیین می‌کرد، اوضاع بدتر بود و این بلاتکلیفی در قراردادها، وضعیت را به شکل بدتری پیش می‌برد. آمریکا بالاخره از برجام خارج شد. حال دیگر بلاتکلیفی در اقتصاد ایران وجود ندارد. همه چیز مشخص است و فعالان اقتصادی می‌گویند با شیوه‌های خود تحریم‌ها را دور می‌زنند.حال تکلیف مشخص شده و اگرچه ممکن این تصمیم، هزینه‌هایی برای اقتصاد ایران داشته باشد، اما کانال‌های مراوده حداقل شفاف‌تر خواهد شد؛ به این معنا که اگر اقتصاد ایران قرار باشد مثل گذشته در تحریم فرو رود، حتما باز هم می‌توان کانال‌های جدیدی پیدا کرد که اقتصاد را سرپا نگه دارد، اگرچه هزینه‌هایش بالاتر از شرایط عادی است.حمایت از تولید داخل و به منظور رونق‌دهی به اوضاع اقتصادی، ایجاد اشتغال و دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار دولت باید با اتخاذ راهکارهای لازم مشکل کمبود منابع سرمایه‌گذاری را برطرف نماید.این راهکاری است که به منظور جلوگیری از مشکلات اقتصادی باید پیش گرفت. جبران عقب‌ماندگی و دستیابی به توسعه پایدار، نیازمند سرمایه‌گذاری برای بهره‌جویی از مزیت‌های نسبی و توانایی‌های بالقوه اقتصادی است. در فرآیند جهانی شدن، سرمایه نیز با سهولت قابل نقل و انتقال است. اما سرمایه‌گذاران به دنبال کسب سود بیشتر و مکانی امن برای سرمایه‌گذاری هستند. با اشباع سرمایه‌گذاری در کشور‌های پیشرفته صنعتی، نرخ بازده سرمایه‌گذاری در این کشورها رو به نزول می‌رود و سرمایه‌گذاران همواره درصدد بهره‌جویی از فرصت‌هایی با بازده بیشتر هستند. چنانچه امنیت سرمایه‌گذاری در کشورمان تضمین و بستر قانونی لازم فراهم شود، سرمایه‌گذاران بین‌المللی میل و رغبت بیشتری برای حضور در بازار ایران خواهند داشت. این امر به کشورمان نیز فرصت بهره‌گیری از مزیت‌های نسبی، رشد اقتصادی، اشتغال‌زایی و دستیابی به دانش و فناوری روز برای تولید کالاهای رقابتی در عرصه بین‌المللی را می‌دهد. با توجه به اینکه موقعیت جغرافیایی کشور ما یک موقعیت منحصر به فرد بوده و برای ایجاد جاذبه و سرمایه‌گذاری خارجی بسیار موثر است بنابراین، تسریع در ورود سرمایه‌گذاری‌های خارجی، منافع متقابلی را برای کشورمان و سرمایه‌گذاران بین‌المللی به دنبال خواهد داشت.
آمادگی ایران برای خروج آمریکا از برجام
حال بعد از خروج ترامپ از برجام، حتی رویترز هم می‌گوید که ایران با ذخایر ۱۱۲ میلیارد دلاری توان کافی برای حمایت از ریال را دارد. با توجه به اینکه قیمت نفت به بالاترین رقم‌های چند سال گذشته رسیده، تهران توان ارزی کافی برای جلوگیری از سقوط ارزش ریال را دارد.ضمن اینکه حسن روحانی، رییس‌جمهور هم می‌گوید از هفته‌ها و ماه‌ها پیش به این نتیجه رسیده بودیم که ترامپ وفادار به تعهدات بین‌المللی و برجام نیست و بر این مبنا، تصمیمات لازم را برای مسایل اقتصادی خود اتخاذ کردیم. تصمیمی که نسبت به مسایل ارزی اتخاذ شد، بر همین مبنا بود. ما با برجام بدون آمریکا مواجه هستیم و مردم شاهد خواهند بود که رشد اقتصادی و آرامش و ثبات بازار ادامه خواهد داشت.
هیچ چیز تفاوت نکرد


یکی از چالش‌های پس از اجرایی شدن برجام، موضوع برقراری ارتباط بین بانک‌های داخلی با بانک‌های اروپایی بوده است که هنوز به‌طور کامل اتفاق نیفتاده است و به اعتقاد رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران برای حل این مشکل بانک‌ها، موسسات و شرکت‌های داخلی باید خودشان را به استانداردهای لازم برای معامله با طرف‌های خارجی برسانند و با موسسات بین‌المللی از جمله صندوق بین‌المللی پول ارتباط برقرار کنند. فریال مستوفی رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران و عضو هیات اتاق تهران در همین رابطه گفت: ایران دارای منابع فراوانی از جمله نفت، گاز، مواد معدنی و غیره است. از طرف دیگر هم ایران با 80 میلیون جمعیت و دسترسی به بازار 400 میلیون نفری در کشور‌های اطراف می‌تواند یک ‌هاب بسیار موثر برای عرضه کردن در منطقه باشد. اکثر شرکت‌های غربی و بین‌المللی به دلیل رکود اقتصادی که در دنیا وجود دارد به انجام فعالیت در ایران علاقه دارند، چراکه ایران برایشان جایی بکر برای فعالیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری است.پس از برجام شرکت‌های تجاری خارجی مختلف به منظور بررسی و ارزیابی موقعیت ایران از جنبه تجارت و سرمایه‌گذاری به ایران آمدند. اما یکی از مسایلی که در این زمینه وجود دارد، وضعیت نامشخص دولت آمریکا در مورد روابط بانک‌های غیرآمریکایی با ایران بود که این موضوع همچنان به صورت یک مشکل بزرگ باقی مانده بود. بانک‌های اروپایی نیز به دلیل اینکه در سال‌های اخیر به دلیل همکاری با ایران جرائم سنگینی شده‌اند از این اتفاق وحشت داشتند که بار دیگر برای کار با ایران جریمه شوند و از همکاری بانکی برای مراودات سر باز می‌زند.یکی دیگر از عوامل مهم در این شرایط بهبود فضای کسب‌وکاراست که داشتن زیرساخت‌های قوی و آماده‌سازی بسترهای لازم در اولویت به‌شمار می‌آید که این موضوع نیازمند داشتن نقشه راه و برنامه مشخص و اصولی است. شفافیت و امکان پیش‌بینی دورنمای اقتصادی، به‌بیان‌دیگر کنترل ریسک موضوعی است که ازجمله اساس تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار خارجی محسوب می‌شود.از طرفی، نوسانات نرخ ارز، رشد نقدینگی بیش از ۲۵ درصد، خطر بازگشت تحریم‌ها، افزایش سطح تنش‌های داخلی و منطقه‌ای و عدم اجرای صحیح قوانین همگی مسایلی هستند که این تصمیم‌گیری را سخت می‌کنند.برای آنکه یک سرمایه‌گذار تصمیم بگیرد که آیا باید در یک فعالیت خاص وارد شود یا در خصوص سرمایه‌گذاری از قبل انجام‌شده چه تصمیمات جدیدی اتخاذ کند، باید قادر باشد از عوامل مهم تاثیرگذار بر کسب‌وکار، اطلاع دقیق یا اطلاعاتی با حداکثر اطمینان کسب کند. این امر موجب می‌شود ریسک سرمایه‌گذاری کاهش یابد یا لااقل قابل‌کنترل و مدیریت باشد. حالا شرایط به گونه‌ای شده که تکلیف برای سرمایه‌گذار مشخص شد و تنها باید بستر برای ورود آنها به کشور فراهم شود.
وضعیت سرمایه‌گذاری مشخص شد
در همین ارتباط، مسعود خوانساری گفت: دولت برای خروج آمریکا از برجام، سناریوها را چیده و آمادگی مدیریت دارد. این درحالی است که بلاتکلیفی خروج و یا ماندگاری آمریکا در برجام برای سرمایه‌گذاران خارجی در اقتصاد ایران مشکلاتی را ایجاد کرده بود، اما در شرایط فعلی، وضعیت مشخص شده است.وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان برجام را با چین و اروپا پیش برد؟ به مهر گفت: به هر حال این نکته را نمی‌توان نادیده گرفت که اروپایی‌ها از شیوه برخورد ترامپ در برجام نگران هستند بنابراین ممکن است برخی بانک‌های آنها نیز تحت فشار آمریکا قرار گیرند که با ایران مراوده مالی نداشته باشند؛ اما بانک‌های کوچک با ایران مراوده دارند. پس باید همه شرایط را برای تدوین یک برنامه جامع در نظر گرفت.
تجارت به کار خود ادامه می‌دهد
رضا پدیدار، رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران هم گفت: آن دسته از کشورهایی که وابستگی به آمریکا ندارند و در واقع، ترس و واهمه کمتری از اجرای برجام دارند، با ایران ارتباط برقرار می‌کنند. اولین آنها هم چینی‌ها هستند که پیشگام در این عرصه شده و می‌خواهند در اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری کنند.
اکنون حتی در چند طرح پتروشیمی، روس‌ها و ترک‌ها حضور دارند.وی افزود: از سوی اروپا نیز شخصا دو پیشنهاد دریافت کرده‌ام که کشور رومانی می‌خواهد در بالادستی صنعت نفت ایران، سرمایه‌گذاری کند. اینها روزنه‌هایی است که وجود دارد. این طور نیست که رییس‌جمهور آمریکا تصمیم خروج از برجام را بگیرد و دنیا ارتباط خود با ایران را قفل کند.